Autoworld – Brussel heft het glas op 120 jaar Renault

Urbain Vandormael
Urbain Vandormael Expert autosector. Schrijft op Knack.be wekelijks over nieuwigheden in autoland.

Of le quatorze juillet aanstaande zaterdag een feest- of rouwdag wordt voor de Fransen hangt af van de prestaties van onze Rode Duivels. Slagen die er vanavond in te winnen van Les Bleus, dan zullen die laatsten op hun nationale feestdag in Sint-Petersburg moeten aantreden voor de derde plaats. Wat de uitslag van het Frans-Belgische duel van vanavond ook moge zijn, op vrijdag 13 juli wordt in Autoworld – Brussel het glas geheven op 120 jaar Renault.

Kerstavond 1898. De familie Renault is au grand complet aanwezig op het buitenverblijf van de familie in Billancourt, een voorstad van Parijs. Groot is de verbazing wanneer Louis, de benjamin van de familie, een tweepersoonsauto voorrijdt die hij in drie maanden tijd in elkaar heeft geknutseld. 120 jaar later behoort het automerk Renault tot de wereldtop en heeft het modellen gebouwd die het uitzicht van de wereld hebben veranderd.

Naar aanleiding hiervan organiseert Autoworld – Brussel van 13 juli t/m 2 september een retrospectieve met de meest iconische modellen die de herinnering aan lang vervlogen tijden oproepen. Denk aan de Type A, de eerste gesloten auto uit de geschiedenis. Daarnaast ook modellen die her en der terug te vinden zijn in privécollecties zoals de 4 CV, beter bekend als het bolhoedje van Renault, de Dauphine, de R4 en R 16. Op aparte podia vinden we een unieke verzameling van sportieve modellen terug waarmee de Franse constructeur autosportgeschiedenis heeft geschreven.

De man achter het merk

Autoworld - Brussel heft het glas op 120 jaar Renault
© /

Louis Renault werd in 1877 geboren als vijfde kind van een succesrijke laken- en knopenhandelaar in Saumur bij Tours. Op de wereldtentoonstelling van 1889 – hij was toen twaalf – bezocht hij de Galerie des Machines waar een reeks stoomauto’s aan het grote publiek werd getoond. Naar alle waarschijnlijkheid heeft de 12-jarige daar ook de Parijse autopionier Léon Serpollet ontmoet.

Drie jaar later overlijdt de vader van Louis Renault en komt de leiding van het bedrijf in handen van zijn broers Fernand en Marcel. Die laten hun jongste broer dure privéles volgen, maar de pientere en eigenzinnige adolescent gaat zijn eigen weg en trekt zich terug in een schuur op het buitenverblijf van de familie. Daar kan hij overdag ongestoord experimenteren, ’s nachts verslindt hij leerboeken over mechanica, fysica en chemie. Op zijn twintigste meldt hij een octrooi aan op een nieuw type stoomgenerator.

Zijn broers besluiten hem een kleine lening toe te staan die hem in staat moet stellen om een eigen auto te bouwen. Groot is hun verbazing wanneer hun jongere broer drie maanden later – op kerstavond 1898 – zijn eerste 2-persoons Voiturette voorrijdt.

In de daaropvolgende dagen en weken stromen de bestellingen binnen, de ondernemende jongeman wordt door de Parijse bourgeoisie op handen gedragen. Eind 1899 zijn al 71 stuks uitgeleverd, kostprijs 3000 francs of het equivalent van tien jaarsalarissen.

Frankrijk is op dat moment nummer één in de autowereld, Louis Renault is een van de 619 autoconstructeurs die het land rijk is. Het Franse wagenpark telt bijna 6.500 auto’s tegenover 688 in de Verenigde Staten, 434 in Duitsland en 412 in het Verenigd Koninkrijk.

Sportieve successen maken het verschil

Om het verschil te maken met onder andere Peugeot en Panhard, gaat Louis Renault op zoek naar sportieve successen. Samen met zijn broer Marcel neemt hij in augustus 1899 deel aan de straatrace Paris-Trouville, de broers eindigen eerste en tweede in hun klasse. In de daaropvolgende jaren treden beiden ook succesvol aan in bekende internationale races. Op 24 mei 1903 slaat het noodlot echter toe: zijn broer Marcel vliegt tijdens een inhaalmanoeuvre uit de bocht en overleeft de crash niet. Louis verliest niet alleen zijn broer maar ook zijn steun en toeverlaat én stopt met races.

Autoworld - Brussel heft het glas op 120 jaar Renault
© /

In het rampjaar 1903 produceert Renault Frères 1600 auto’s en 9 verschillende modellen. Twee jaar later is dat aantal al opgelopen tot 2000 exemplaren en 16 modellen. Dankzij het uitgebreide gamma bereikt het merk een ruimer publiek. Tussen 1899 en 1939 verkoopt Renault meer dan één miljoen wagens. Na de dood van zijn broer Fernand wordt Louis alleen-eigenaar van het Franse automerk met vestigingen in Londen, New York, Berlijn, Madrid, Boedapest en Sint-Petersburg.

Krenterige en asociale patron

Biografen beschrijven de succesvolle ondernemer als een ‘schuchter, zwijgzaam en extreem ongeduldig iemand die nooit lacht, die niet rookt en geen alcohol drinkt, die zich soms zeer brutaal gedraagt en slechts één passie kent: vrouwen.

Legendarisch is zijn krenterigheid: elke avond worden de centen geteld, wie een auto wil kopen, moet cash betalen. Met zijn werknemers en de vakbonden leeft hij op voet van oorlog, wat resulteert in ontelbare sociale conflicten.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden zijn fabrieken met de grond gelijk gemaakt door zowel de Duitse als Amerikaanse luchtmacht. In het grootste geheim werkt hij – samen met enkele getrouwen – aan een alternatief voor de Duitse Volkswagen Kever. In 1946 is het zover: tijdens het eerste productiejaar lopen 70.000 stuks van 4 CV van de band. In totaal worden er meer dan één miljoen bolhoedjes gebouwd.

Staatsvijand nummer één

Na de Tweede Wereldoorlog is Louis Renault echter kop van jut. Hij wordt opgepakt en overlijdt op 24 oktober in een Parijs ziekenhuis aan de gevolgen van een niervergiftiging. Dat is de officiële versie. Achteraf zijn heel wat complottheorieën geopperd, maar harde bewijzen zijn achterwege gebleven.

Ondertussen werden de Renault-fabrieken door een beslissing van de Franse ministerraad op 24 september 1944 genationaliseerd, zonder schadeloosstelling. Zijn echtgenote en enige zoon erfden het persoonlijk vermogen van Louis Renault die – ondanks een reeks van baanbrekende realisaties – een roemloos einde kende. Feit is dat hij een niet te onderschatten bijdrage heeft geleverd aan de industriële en technologische ontwikkeling tussen de twee wereldoorlogen in, dat hij de basis heeft gelegd van een internationaal concern dat op nummer vier staat in de wereldtop van autobedrijven én pionier is op het vlak van elektromobiliteit. En dat ons onvergetelijke en baanbrekende modellen heeft opgeleverd zoals de 4 CV, R 4, R 16, Twingo en Espace. Om nog te zwijgen over de ontelbare overwinningen en wereldtitels in zowat alle autosportcompetities. Chapeau Renault!

Bekijk ook

Een terugblik in woord en beeld van 20 onvergetelijke modellen

Autoworld - Brussel heft het glas op 120 jaar Renault
© /

De tentoonstelling RENAULT 120 YEARS loopt van 13 juli t/m 2 september in Autoworld – Brussel, Esplanade van het Jubelpark, 1000 Brussel (iedere open van 10 tot 18 uur) – toegangsprijs 11 euro, kinderen/studenten/senioren genieten van een korting

Info: www.autoworld.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content