‘In Madrid en Barcelona wordt niet zomaar een ‘chicken game’ gespeeld’

Edi Clijsters van Vlinks over de verhoudingen tussen Madrid en Barcelona in het licht van de laaste ontwikkelingen in Catalonië.

Vermoedelijk hadden de Spaanse premier Rajoy en zijn marionet koning FeliPPe in de voorbije nachten dezelfde droom: de voltallige Catalaanse regering, de voorzitters van het Catalaanse parlement en van de Catalaanse partijen en volksbewegingen die voor onafhankelijkheid pleiten, komen -slechts gehuld in een schamel nachthemd en met een strop rond hun nek- in Madrid op hun knieën vergiffenis vragen voor hun opstandig gedrag. Voor de Vlamingen die nog hun geschiedenis kennen, en a fortiori voor elke zelfbewuste Gentenaar is dit een bekend beeld…

In elk geval heeft de Spaanse regering nu voor duidelijkheid gezorgd. Nadat in Catalonië regering en parlement zich bereid hadden getoond het inwerkingtreden van de eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring op te schorten om aldus ‘Madrid’ de kans te geven alsnog in te gaan op de dringende vragen vanuit de hele wereld om eindelijk met de Catalanen het gesprek aan te vatten, heeft de conservatieve minderheidsregering -mét de steun van liberalen en sociaaldemocraten- gekozen voor de confrontatie.

Daarbij heeft zij wel de les getrokken uit de smadelijk verloren veldslag-om-de-perceptie van 1 oktober. Geruggesteund door de conservatieven aller landen -met inbegrip van liberalen en sociaaldemocraten en van de EU-satrapen, of wat had u gedacht- doet ze er nu alles aan om de wereld te doen geloven dat de confrontatie -en het geweld dat daarmee gepaard zal gaan- de schuld is van ‘die politieke avonturiers’ in Catalonië.

Het beeld dat nu vaak in de media opduikt van ’twee treinen die op elkaar inrijden’ klopt natuurlijk helemaal niet; treinen op één spoor kùnnen elkaar niet ontwijken. Het gaat veeleer om wat in de VS en in de speltheorie een ‘chicken game’ heet: twee auto’s rijden op elkaar in en wie op het ultieme moment de botsing vermijdt door uit te wijken is de verliezer. Alleen rijdt in de Spaans-Catalaanse confrontatie de ene met een tank en de ander met een bakfiets. Dan hoeft het niet te verwonderen dat die eerste zich zegezeker voelt, en tot elke prijs de botsing zoekt.

Oprisping

Dus formuleert de conservatieve minderheidsregering haar ultimatum op zo’n manier dat ze na donderdag Catalonië ‘manu militari’ kan bezetten. Als daar geweld bij te pas komt, dan is dat maar zo. De ervaring vorige week heeft geleerd dat de protesten van buitenlandse bewindslieden, Nobelprijswinnaars en weldenkende democraten allerhande, tenslotte niet méér zijn dan een obligate oprisping, waarna snel wordt overgegaan tot de orde van de dag. Niemand wil een nieuwe burgeroorlog, toch? Dus moeten de Catalanen de kelk van de vernedering tot de bodem ledigen. Zo -en alleen zo- zal ‘dat gedoe met die onafhankelijkheid’ wel voor een jaar of tien van de agenda verdwijnen, denken ze in Madrid.

Denken ze. Want wat in de komende dagen in Barcelona en Madrid wordt gespeeld is niet zomaar een ‘chicken game’. Er mag en moet hier herinnerd worden aan een zoveelste bewijs voor de verzoeningsgezindheid van de Catalaanse regering dat helaas in de media in en buiten Spanje lang niet de aandacht kreeg die het verdient. Als -àls- de Catalaanse regering op 1 oktober haar eigen politie opdracht had gegeven om het verhinderen van het referendum (door de Spaanse oproerpolitie, die toen al als invasiemacht optrad) tegen te gaan, dan kon Madrid intern en internationaal al helemaal voor schut hebben gestaan. De voorvechters van Catalaanse onafhankelijkheid hebben volgens mij toen tot elke prijs de weg van het geweld willen vermijden. Zoveel wijsheid legde Madrid niet aan de dag. Toen niet, nu niet, en -zo valt te vrezen- ook morgen niet.

Tientallen jaren lang hebben de Catalaanse autonomisten zich van de Baskische precies dààrdoor onderscheiden dat zij geen geweld gebruikten. Maar indien sommige Catalanen na volgende week zouden besluiten dat het geweld van de bezetter ook met geweld mag worden beantwoord, dan zullen in Spanje en daarbuiten de krokodillentranen vloeien, zonder dat bewindslieden of staatsdragende media nog de moeite doen dat geweld in verband te brengen met de ware oorzaken ervan.

Vanzelfsprekend zijn de mensen van Vlinks -en hopelijk niet zij alleen- als consequente democraten voorstander van overleg en tegenstander van geweld. Maar het moet wel gezegd dat ‘Madrid’ er -alweer- alles aan doet om de oude volkswijsheid met de voeten te treden dat de liefde niet van één kant kan blijven komen…

Edi Clijsters is kernlid van Vlinks.