Pedro De Bruyckere

‘Misschien moeten we op school ook jongeren aanleren hoe ze zich weer kunnen concentreren’

Pedro De Bruyckere Pedagoog en onderzoeker.

‘Weten wanneer we technologie kunnen gebruiken en weten wanneer technologie leren en samen leven hindert, het lijkt minder evident dan we altijd dachten.’ Dat zegt pedagoog Pedro De Bruyckere.

Ik weet niet of u het al merkte, maar onze houding tegenover technologie lijkt snel te veranderen. Waar we vijf jaar geleden nog massaal hoera riepen bij disruptie en leken te denken dat the sky werkelijk the limit was, leven we nu in een tijd waarin Facebook zich quasi voortdurend moet excuseren en waarin we massaal vragen beginnen te stellen bij wat technologie allemaal doet en vooral misdoet.

Misschien moeten we op school ook jongeren aanleren hoe ze zich weer kunnen concentreren.

Diezelfde evolutie zie ik ook bij het denken over technologie op onze scholen. Een paar jaar geleden zagen we een hogeschool die zichzelf in de markt zette als ‘de hogeschool met de laptop’. Diezelfde hogeschool haalt vorig jaar opnieuw het nieuws omdat ze in bepaalde lessen de laptop zouden verbieden.

De iPad-scholen van Maurice De Hond in Nederland zijn intussen in zwaar weer beland en vandaag kwam er de oproep van professor Lieven De Marez voor een smartphoneverbod op school. Frankrijk lijkt hem voor te gaan. President Macron beloofde een dergelijk verbod al voor de verkiezingen en houdt nu woord.

Nu, voor het milderen van mobiele technologie op school zijn er goede argumenten te vinden. Er was al eerder het onderzoek van Stijn Baert en collega’s dat het negatieve effect van smartphones bij studenten aantoont, we weten dat notities nemen op een laptop slechter is dan noteren op papier én dat studenten in de buurt van een student met een laptop slechtere scores kunnen behalen omdat ze meer afgeleid zijn. Mijn goede vriend en collega-onderzoeker Paul Kirschner omschreef daarom de laptop in de aula als ‘het nieuwe meeroken’.

Maar… er zijn ook genoeg onderzoeken die de meerwaarde aantonen van het inzetten van (mobiele) technologie op school. Een overzichtsrapport van het Amerikaanse NBER van vorig najaar toont dat bijvoorbeeld gepersonaliseerde herhaling voor positieve leereffecten kan zorgen. Het rapport toont verder dat bij de meeste andere toepassingen er zowel positieve als negatieve effecten mogelijk zijn. Het gaat erover hoe en waarom technologie gebruikt wordt.

Het klinkt misschien als een boutade, maar het klopt: het grootste voordeel van de huidige generatie mobiele technologie is dat je de toestellen kan wegstoppen.

En dat geldt bij uitbreiding ook voor het al dan niet toelaten van technologie in de klas. Zijn er momenten waarbij technologie beter gebannen wordt? Zeker. Is een complete ban aangewezen? Om jongeren gezond te leren omgaan met technologie lijkt dit ook niet de aangewezen weg.

Het klinkt misschien als een boutade, maar het klopt: het grootste voordeel van de huidige generatie mobiele technologie is dat je de toestellen kan wegstoppen.

Neem de oude computerklassen. Leerkrachten moesten vroeger hopen dat er eentje vrij was, en als je de computers slechts een kwartiertje nodig had, stonden ze de rest van de tijd vaak in de weg. Nu kunnen we leerlingen en studenten de opdracht geven iets op te zoeken – zoekvaardigheden zijn belangrijker dan ooit – en daarna vragen terug te focussen en daarom alle technologie weer op te bergen. En in tegenstelling tot vroeger moeten we ook geen vijf minuten meer wachten tot het ding is opgestart of afgesloten.

Maar de resultaten van een onderzoek dat we deden aan de Arteveldehogeschool tonen ons ook dat het vlees van de smartphonegebruikende student soms zwak is. Een op de vier studenten kon zich bij een verbod toch niet inhouden.

Hier is een leerproces nodig waaraan we wellicht collectief in ons onderwijs moeten werken.Weten wanneer we technologie kunnen gebruiken en weten wanneer technologie leren en samen leven hindert, het lijkt minder evident dan we altijd dachten.

En ja, misschien moeten we op school ook jongeren aanleren hoe ze zich weer kunnen concentreren. Of heeft u deze tekst kunnen lezen zonder onderbreking?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content