‘Niemand kijkt minder naar de films van Polanski omdat hij zich aan een minderjarige vergreep’

Wordt een film slechter als de producent ervan vrouwen naar zijn hotelkamer lokte? Nee.

Presentator Stephen Colbert kan niet meer lachen met de grappen van Bill Cosby. Hij luisterde als kind elke avond naar optredens van de komiek, vertelde hij acteur Jerry Seinfeld onlangs in The Late Show, en daarmee had Cosby zelfs zijn leven gered. Maar sinds de onthullingen over vrouwenaanrandingen lukt het hem niet meer om de humor in te zien van het werk van Cosby. De grappen zijn nochtans dezelfde gebleven.

Als filmproducent Harvey Weinstein niet bang hoeft te zijn dat zoiets zijn werk overkomt, is het omdat niemand buiten de filmindustrie echt goed weet wat een producent doet. Zijn naam staat onder een indrukwekkende lijst met films, maar ík had nog nooit van hem gehoord. Toch is zijn persoonlijke reputatie intussen vernietigd: hij moet verder als paria. Zo gaat het niet altijd. Regisseur Roman Polanski kon enkele jaren geleden nog rekenen op de openlijke steun van een rist bekende regisseurs en acteurs in zijn strijd met het Amerikaanse gerecht. Dat wil hem nog steeds aanklagen voor de verkrachting van een minderjarig meisje in de jaren zeventig – toch niet niks. Actrice Emma Thompson beklaagde zich deze week op de BBC dat ze zich voor die kwestie had ingezet, en eerder dit jaar trok Polanski zich terug als juryvoorzitter van de Franse Césars na hevige protesten. Maar er is niemand die minder naar zijn films uitkijkt sinds bekend werd dat hij zich aan een dertienjarige vergreep.

Het kan dus verkeren. In 1992 traden De Strangers op tijdens een congres van het Vlaams Blok, de voorloper van het Vlaams Belang. Ze werden uitgespuwd door weldenkend Vlaanderen – dat misschien sowieso al weinig ophad met de nummertjes van de Antwerpse groep. Naast aanranding klinkt het misschien als een futiel voorbeeld, maar in die tijd was het VB nog een heel andere partij dan vandaag. Ze streefde ernaar alle vreemdelingen buiten te zetten, en Vlaams Blokkers straalden een bedreigende, fascistoïde agressie uit. Vandaag zijn De Strangers helemaal gerehabiliteerd. Tom Naegels is daar in zijn boek Los wat mee begonnen, onlangs kregen ze een mooi interview in Humo, en ik heb kaartjes om naar hun zoveelste afscheidsoptreden in De Roma te gaan. Een chiquer voorbeeld was misschien Louis-Ferdinand Céline geweest, een antisemiet van wie het literaire talent ondertussen weer boven alle verdenking staat.

Nee, als de grappen van Bill Cosby echt geestig zijn – iets waarvoor ik mijn hand niet in het vuur steek – is het een kwestie van tijd voor er weer hartelijk mee gelachen wordt. Goeie kunst overleeft zijn maker, en al helemaal diens strafblad.