Orgaandonatie in Vlaanderen: ‘Als je dit cadeau krijgt, moet je er ook goed voor zorgen’

Vorig jaar kregen 1016 mensen in ons land een nieuw leven met een orgaan van iemand anders. Knack sprak met wieleven gaf en kreeg.

Elke Belg is in principe donor tenzij hij zich expliciet verzet, maar de nood blijft hoog. Eind vorig jaar stonden 1217 mensen op de wachtlijst. Jaarlijks overlijden ongeveer 100 mensen voor ze een orgaan krijgen. Voor nieren is de wachttijd het langst. ‘Steeds meer mensen staan positief tegenover orgaandonatie’, zegt Bruno Desschans, transplantatiecoördinator UZ Leuven. ‘Wij raden aan om er zo vroeg mogelijk over te praten, zodat je weet hoe je familie of geliefde tegenover orgaandonatie staat.’

Mukaddes Arslan (36): ‘Op de verjaardag van de ingreep ben ik blij én triest’

Mukaddes Arslan kreeg een nier, lever en pancreas.

‘Toen ik elf was, ontdekten we bij toeval dat ik suikerziekte had. Na de geboorte van mijn dochtertje bleek dat het met mijn nieren ook slecht gesteld is. Na een tijd kreeg ik ook ontzettend veel jeuk en kleurde mijn huid geel. De arts ontdekte dat ik levercirrose had. Ik was geschokt: ik had nooit alcohol gedronken.

‘Toen de chirurg me vertelde dat alleen een nier, een lever en een pancreas mijn leven konden redden, was ik helemaal van de kaart. En vooral ontzettend bang. Wat zou er met mijn dochtertje gebeuren als ik de transplantatie niet zou overleven? Ik was een alleenstaande mama.

‘Ik wilde wachten, maar de arts zei dat ik die tijd niet had. Ik had geluk: tweeënhalve week later kreeg ik de organen. Net voor de ingreep heb ik afscheid genomen van mijn familie. Ik heb gebeden dat ik het zou halen. Ik kon het bijna niet geloven toen ik weer ontwaakte: ik leefde nog!

‘Ik ben mijn donor ontzettend dankbaar. Je mag niets over je donor weten, maar ik heb gedroomd dat hij uit de wolken kwam en mij zijn organen gaf. Elk jaar op de dag van de transplantatie ben ik blij, maar ook triest. Omdat ik besef dat een andere familie afscheid heeft moeten nemen.’

Veronique Hermans (43): ‘Noem het mijn cadeau voor 25 jaar huwelijk’

Veronique Hermans stond haar nier af aan haar man.

‘Benny ging snel achteruit. Ooit zou hij een nier nodig hebben. Maar één die overeenkwam met zijn bloedgroep was erg schaars. Hij zou zeker twee jaar moeten wachten. Ik had al eens gelezen over levende donatie. Bij een raadpleging heb ik zélf voorgesteld of ik mijn nier kon afstaan.

‘Dat kon, maar ze hebben mij er herhaaldelijk op gewezen dat ik altijd op mijn beslissing kon terugkomen. Bij de minste twijfel of bij een eventueel gezondheidsrisico voor mij zou de transplantatie stopgezet worden.

‘Vooraf moest ik verschillende keren op gesprek bij een psycholoog. Ik vermoed om uit te sluiten dat er enige druk gemoeid was met mijn beslissing. Maar ik heb hier helemaal zelf voor gekozen. Als ik Benny kon helpen, waarom dan niet? We waren toen net 25 jaar getrouwd, noem het misschien mijn huwelijkscadeau.

‘Ik wilde ook weer een normaal leven met hem. We zijn altijd heel actief geweest, maar Benny kon niets meer. Na een week werken moest hij twee dagen recupereren. Hij was doodmoe. Nu kunnen we weer samen genieten van het leven. Ik heb weinig last ondervonden van de ingreep – al besef ik dat het niet altijd zo vlot gaat als bij ons.’

Benny Aelen (47): ‘Ze gaf me een nier met de kracht van een Ferrari’

Benny Aelen kreeg een nier van zijn vrouw.

‘Mijn vader heeft ook een nier- en levertransplantatie ondergaan, maar toen ik als kind getest werd, bleek alles in orde. Tot ik in 2012 veel last kreeg van hoofdpijn en opgezwollen voeten. Toen ontdekten ze dat ik polycystische nieren had. Ze werkten nog maar voor 35 procent. Het is erfelijk, onze dochter zal er ook ooit mee kampen.

‘Ik had me er al bij neergelegd dat ik aan de dialyse zou moeten. Maar mijn vrouw stelde voor om haar nier af te staan. Ik had daar zelf niet aan gedacht, ik zou het haar ook nooit gevraagd hebben. Eerst wilde ik het niet. Ik had liever dat ze die nier aan onze dochter zou geven. Maar volgens de arts had dat geen zin.

‘Haar orgaan bleek een perfecte match en werkte ook meteen na de transplantatie. Ze heeft me een nier met de kracht van een Ferrari gegeven, zei mijn arts. Ik heb mijn oude leven terug. Ik ben een enorme Anderlechtsupporter. Vroeger kon ik nog amper tien trappen op in het stadion, nu lukt dat weer moeiteloos. Maar ik zal geen druppel alcohol meer drinken, ik leef veel gezonder. Als je zo’n cadeau krijgt, moet je er ook goed voor zorgen.’