Louis Tobback begint aan zijn allerlaatste jaar als burgemeester van Leuven. Knack sprak met hem, onder andere over de controversiële asieldeal met Sudan. ‘Theo Francken kan met grote stelligheid zeggen dat de hele regering achter hem stond.’
Hieronder leest u een passage uit het interview dat Knack had met Louis Tobback (SP.A).
***
Sinds twee weken ligt Theo Francken onder vuur wegens het rücksichts-los terugsturen van Sudanese asielzoekers.
Tobback: Over het optreden van Francken heb ik een genuanceerde mening. Ik heb in het verleden al gezegd dat het beleid van Francken in het verlengde ligt van wat ik deed als minister van Buitenlandse Zaken. Ook ik vond dat de Belgische overheid niet de indruk mag geven dat ze de pedalen kwijt is. […] Veel van wat Theo Francken doet, zou ik ook doen. Maar hij geniet er te veel van. Vandaar dat hij een incident veroorzaakt door met veel wellust te zeggen: ‘Ik ga het Maximiliaanpark opkuisen.’ Dat is niet goed. Asielzoekers terugsturen moet een corvee blijven. […]
Veel van wat Theo Francken doet, zou ik ook doen.
Francken zei vorige maand in Knack dat hij veel respect voor u had: ‘Het antwoord dat Tobback gaf na de dood van Semira Adamu (de Nigeriaanse vluchtelinge die tijdens haar repatriëring in 1998 werd verstikt in een kussen, nvdr.), dat maakt van hem un grand monsieur.’ U nam toen ontslag omdat u zich politiek verantwoordelijk voelde voor de dood van die vrouw. Moet Francken dan ook geen ontslag nemen omdat hij politiek verantwoordelijk is voor de marteling en foltering van Sudanese asielzoekers?
Tobback: Er zijn toch een paar essentiële verschillen tussen de twee dossiers. Hoewel premier Dehaene vond dat ik moest aanblijven, voelde ik mij politiek verantwoordelijk voor zware fouten die begaan zijn door rijkswachters. Door hun toedoen is er een meisje gestorven dat dit helemaal niet verdiende.
Met de Sudanezen ligt het heel anders. Toen bekend werd dat de Belgische overheid zou samenwerken met Sudanese ambtenaren is daar fel tegen geprotesteerd – en terecht. Maar zelfs minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) verklaarde toen op tv dat de samenwerking met de Sudanezen volkomen normaal is, ‘omdat alle Europese landen dat doen’.
Al in oktober kreeg Francken een nota van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen die hem waarschuwde voor de risico’s die de Sudanezen in eigen land liepen.
Tobback: Om dat gevaar in te schatten, heb je zo’n nota toch niet nodig? De Sudanese president Omar Al-Bashir is een erkende oorlogsmisdadiger. De man wordt gezocht door het Internationaal Strafhof. Daarover ging het debat ook, toen Francken uitpakte met zijn onzalige plan. Maar het gebeurde wel met de uitdrukkelijke instemming van de voltallige meerderheid.
Waarover klaagt de premier eigenlijk? Ook Charles Michel (MR) heeft toch woordelijk benadrukt dat de regering de komst van de Sudanese ‘ambtenaren’ steunde? Nu moeten ze niet komen zeggen dat ze niet wisten dat Francken dat deed. Ook CD&V’ers zoals Nahima Lanjri en Wouter Beke niet: hun verontwaardiging komt wel erg laat. Als het slecht afloopt met een aantal van die teruggestuurde personen is dat de collectieve verantwoordelijkheid van de hele meerderheid. […]
Duidelijk gezegd: u vindt dat Francken niet politiek verantwoordelijk is voor het lot van de Sudanezen, zoals u dat was bij Semira Adamu?
Tobback: Voor het naar België halen van Sudanese geheime diensten, en het laten uitkiezen van de slachtoffers in Brussel, is Francken net zo verantwoordelijk als de rest van de regering, die hem daarin heeft gesteund. Ze kunnen niet zeggen dat ze het niet wisten.
Francken kan met grote stelligheid zeggen dat de hele regering achter hem stond in zijn schandalige optie om Sudanezen uit te wijzen die vooraf door vertegenwoordigers van dat regime eigenhandig waren uitgekozen.
Als het slecht afloopt met een aantal van die teruggestuurde personen is dat de collectieve verantwoordelijkheid van de hele meerderheid.
Maar u vindt het dus wél een schandalige praktijk, die Belgische samenwerking met de Sudanezen?
Tobback: Die deal met de Sudanezen tart toch alle verbeelding? Het zou pas echt verbazen als er niemand wordt gefolterd in Khartoem. En dat de Duitse regering en de Franse ook een deal hebben, zal mij worst wezen. Nu wil de Belgische regering in Sudan laten onderzoeken wat er ginds precies is gebeurd met die vluchtelingen. Maar we hebben niet eens een ambassade in Khartoem! Schrijf dus maar op: (cynisch lachje) waarschijnlijk heeft de Staatsveiligheid een van haar beste agenten naar Sudan gestuurd om ter plaatse vast te stellen of daar in de gevangenissen gefolterd wordt. Het wordt een moeilijker klus om te weten te komen of er ook doden zijn gevallen. De doden zelf komen niet getuigen, en de Sudanezen zullen ons het adres niet geven waar ze hun gevangenen laten verdwijnen.
Het is natuurlijk volstrekt ongepast om te verwijzen naar de jaren dertig. Maar een man die zo oud is als ik kan er niet aan doen dat hij soms parallellen ziet die niet uitgesproken horen te worden. Zou men in 1935 ook aan de leiding van een bepaald regime hebben gevraagd om in België tussen de vluchtelingen te komen kiezen wie ze weer wilden meenemen? Heeft Charles Michel het al eens in die termen bekeken?
***
Lees het volledige interview met Louis Tobback: ‘Je moet van Theo Francken geen zondebok maken’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier