Dirk Draulans

‘Tien jaar geleden liet ik me steriliseren. Ik heb het mij nog geen seconde beklaagd’

Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Een tiental jaren geleden liet Knack-journalist Dirk Draulans zich steriliseren. Hij heeft het zich geen seconde beklaagd. En voor de twijfelaars: de ingreep is in principe omkeerbaar.

Het is onbegrijpelijk dat er nog zoveel getwijfeld wordt aan mannelijke sterilisatie als voorbehoedsmiddel, hoewel de praktijk in de lift lijkt te zitten. Veel mannen, en nogal wat vrouwen en gezondheidswerkers, gaan er automatisch van uit dat anticonceptie een kwestie van ‘de pil’ is: iets wat een vrouw inneemt om haar vruchtbaarheid lam te leggen. Dat niet alle dames even goed reageren op de hormonen die het remmingswerk uitvoeren, wordt dikwijls gemakshalve over het hoofd gezien. Er zijn altijd alternatieven, zoals het spiraaltje.

‘Tien jaar geleden liet ik me steriliseren. Ik heb het mij nog geen seconde beklaagd’

Mannelijke sterilisatie is nog geen voor de hand liggend alternatief. Nochtans is het een eenvoudige ingreep. Wat voorbereidende gesprekken met een arts om zeker te zijn dat je weet waar je aan begint, een paar uurtjes in een kliniek en weer naar huis, met enkele dagen een lichtjes vreemd gevoel tussen de benen. Toen ik het een tiental jaren geleden liet doen, ben ik zelfs alleen naar de kliniek gereden (en weer terug). Dat was geen probleem, hoewel de artsen het hadden afgeraden, maar het ging niet anders.

De aanloop naar de ingreep was een bij momenten vrolijk gebeuren. We gingen met vier vrienden gaan, konden we kaarten in de wachtzaal. We hadden zelfs gevraagd of we samen geopereerd konden worden, met vier naast elkaar in de operatiezaal, maar dat mocht niet om hygiënische redenen. Toch zat ik uiteindelijk alleen in de wachtzaal. Eén na één waren de anderen afgehaakt, om verschillende redenen – de ene was al beter in het verzinnen van een drogreden dan de andere.

‘In vergelijking met het jarenlang innemen van een hormonencocktail is het echter een banale operatie.’

Tijdens de ingreep vertelde de chirurg – een sterilisatie vereist enkel lokale verdoving – hoe hij het had meegemaakt dat iemand vanop de operatietafel alsnog op de vlucht sloeg, en pas in de inkomhal van het ziekenhuis tot het besef kwam dat hij een groene chirurgische schort aan had, met vooraan op een strategische plek een gapend gat om de ingreep mogelijk te maken. Twee dunne zaadleidertjes laten doorknippen is niet voor iedereen evident.

In vergelijking met het jarenlang innemen van een hormonencocktail is het echter een banale operatie. Na drie dagen voel je er niets meer van, en na zes weken en een test weet je of je steriel bent. Indien ja, hoef je je geen moer meer aan te trekken van het risico op een ongewenste zwangerschap, want die kans is zo goed als onbestaand geworden. Vrouwen lijken ook aan te nemen dat een man niet liegt als hij zegt dat hij gesteriliseerd is, waarschijnlijk net omdat de ingreep niet voor de hand ligt.

Dat laatste zou met een mannelijke anticonceptiepil anders liggen, vermoed ik – voor de duidelijkheid: die is er nog niet. Ik zou als vrouw niet het risico lopen onbeschermd te vrijen met een man die met grote zwier verklaart dat hij ‘aan de pil’ is. Ik vernam dat een van de redenen waarom de mannenpil er nog altijd niet is, het probleem van een te kleine markt zou zijn, precies omwille van dat vrouwelijk wantrouwen: het zal niet de man zijn die met een zwangerschap opgezadeld wordt als blijkt dat hij zijn pil vergat in te nemen.

‘Veel mannen lijken er vanuit te gaan dat ze aan mannelijkheid inboeten als ze steriel zijn. Een belachelijke redenering.’

Veel mannen lijken er vanuit te gaan dat ze aan mannelijkheid inboeten als ze steriel zijn. Een belachelijke redenering. Het doorknippen van zaadleiders heeft geen effect op de productie van het geslachtshormoon testosteron, dat mannen maakt tot wat velen denken dat ze moeten zijn: macho’s met een op de juiste momenten zachte inborst, maar toch vooral macho’s. De piepkleine sneetjes en knipjes kunnen evenmin gezien worden als een aanslag op de fysieke integriteit. Als mannen er kopzorgen inzake hun mannelijkheid aan overhouden, is dat ook letterlijk een gevolg van kopzorgen: jezelf wijsmaken dat je geen echte man meer bent.

Vorig jaar toonden sociologen van de UGent in enkele publicaties aan dat de beslissing om over te gaan tot mannelijke sterilisatie afhangt van de verhouding tussen man en vrouw in een koppel. Echte macho’s zullen de anticonceptie automatisch aan de vrouw overlaten, maar in relaties met meer evenwicht (of waarin de vrouw aan de touwtjes trekt) gaat de man gemakkelijker over tot sterilisatie. In lijn met de laatste bevinding blijkt sterilisatie momenteel vooral iets voor hoger opgeleide koppels te zijn.

‘Ik heb mijn beslissing destijds vooral genomen omdat ik vond dat ik al genoeg kinderen op de wereld had gezet, en er al meer dan genoeg mensen zijn.’

Ik heb mijn beslissing destijds vooral genomen omdat ik vond dat ik al genoeg kinderen op de wereld had gezet, en er al meer dan genoeg mensen zijn. Maar het feit dat sterilisatie vrijen mogelijk maakt zonder gedoe met condooms of andere onhandige anticonceptie, geeft het een plezant extra cachet. (Daarmee wil ik niet zeggen dat hetzelfde per se opgaat voor mannen met natuurlijke onvruchtbaarheid, want dat is steriel zijn van een andere orde dan waarover ik het nu heb.) Twee van mijn afvallige vrienden van destijds zijn achteraf toch overstag gegaan, mogelijk na mijn opgewekte relaas over de ingreep en zijn gevolgen voor het vrijen.

Voor zij die in hun achterhoofd blijven rondlopen met het idee dat ze misschien ooit een nieuwe relatie zullen beginnen met iemand die alsnog een kind wilt: de ingreep is niet per definitie onomkeerbaar. Het ongedaan maken van een sterilisatie (desteriliseren) is wel van een andere orde dan het steriliseren, want de chirurg heeft tijd nodig om de eindjes zaadleider te zoeken en weer met elkaar te verbinden. Dat vergt volledige narcose en in principe minstens één nacht hospitaal, en het zorgt enkele weken voor een onaangenaam gevoel tussen de benen. Er is evenmin 100 procent garantie dat de vruchtbaarheid terugkomt.

‘Moderne mannen hebben er belang bij te illustreren dat ze bereid zijn zich minstens gedeeltelijk op te offeren voor een gezonde relatie als ze goed aan de bak willen komen.’

Desterilisatie is dus geen optie waar je zomaar rekening mee houdt, maar het zou toch het overwegen waard zijn om je als jongeman te laten steriliseren en later, als je rijp bent voor een gezin, de omgekeerde ingreep te laten doen. Voor het geval het niet zou werken, zou je de eerste keer wat staaltjes zaad kunnen verzamelen en in een spermabank laten bewaren om achteraf eventueel als IVF of ICSI (IVF met één zaadcel) te gebruiken. Het succes daarvan is evenmin gegarandeerd, maar misschien moet de methode desondanks als een alternatief voor het jarenlang innemen van de pil door de dames overwogen worden.

Een man die zoiets doet, zou in de achting stijgen van de echt aantrekkelijke vrouwen in onze wereld. Moderne mannen hebben er belang bij te illustreren dat ze bereid zijn zich minstens gedeeltelijk op te offeren voor een gezonde relatie als ze goed aan de bak willen komen. De tijd dat je een interessante vrouw kon krijgen door vanop 25 meter feilloos een voetbal in een winkelhaak te mikken is voorbij (tenzij je daarmee miljoenen euro’s per maand verdient, maar dat is een optie die de meesten van ons niet gegeven is).

Tot slot nog deze dienstmededeling: steriel zijn beschermt natuurlijk niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (de pil evenmin).

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content