‘Waarom moet ik mijn dubbele nationaliteit opgeven door een Turks referendum?’

Dr. Kenan Van De Mieroop, onderzoeker aan de UGent en Amerikaanse Belg, vraagt zich af waarom zijn leven moeilijker zou moeten worden omdat ‘enkele duizenden Turkse Belgen “ja” gestemd hebben in een referendum om de Turkse president verstrekkende bevoegdheden te geven.’

83% van de Turkse Amerikanen stemde ‘nee’ in Erdogan’s referéndum. In België zien we het omgekeerde, ongeveer 75% stemde ‘ja’. Het is hoog tijd om in eigen boezem te kijken, in plaats van te jongleren met non-voorstellen zoals het afschaffen van de dubbele nationaliteit.

Ik ben Belg én Amerikaan: ik ben een trotse burger van beide landen. Mijn loyaliteit ten opzichte van het ene land beperkt mijn gevoelens ten opzichte van het andere land niet.

Niettemin opperen sommige politici dat ik één van deze nationaliteiten zou moeten opgeven, omdat enkele duizenden Turkse Belgen ‘ja’ gestemd hebben in een referendum om de Turkse president verstrekkende bevoegdheden te geven.

Waarom dien ik, of de duizenden andere burgers van dit land die over de dubbele nationaliteit beschikken, of de Turkse Belgen die ‘neen’ stemden, een nationaliteit op te geven omdat het rechtse kamp in Turkije erg nipt een dubieus referendum won?

Graag stel ik onze politici enkele vragen. Wie ben jij om te beslissen dat ik geen echte Belg ben omdat ik ook stemrecht heb in een ander land? Wie ben jij om mijn vaderlandsliefde in vraag te stellen? Wie ben jij om mijn aanwezigheid in dit land in vraag te stellen?

Het is trouwens erg ironisch dat de partij die mijn patriottisme in vraag stelt zelf de meest onpatriottische partij van het land is en België zelf wil afschaffen. Indien N-VA haar eigen logica zou volgen, zouden haar leden zelf dan ook meteen de Belgische nationaliteit moeten afstaan.

De voorstellen over het afschaffen van de dubbele nationaliteit waren nauwelijks uitgesproken of de juridische haalbaarheid ervan werd al in vraag gesteld door diezelfde politici. Waarom beginnen ze er dan over? Dit voorstel is een schoolvoorbeeld van ’the politics of distraction’. De toeschouwer wordt afgeleid van het serieuze schouwtoneel met een poppenkastopvoering op het gangpad. Terwijl er ernstige sociale en economische uitdagingen dienen aangepakt te worden, jongleren sommige politici met non-voorstellen.

Laat ons eerlijk zijn: het voorstel tot het afschaffen van de dubbele nationaliteit is geen ernstig beleidsvoorstel.

Zal dit voorstel leiden tot het einde van de recente immigratiestroom? Ik betwijfel het. Het gros van de nieuwe immigranten die België bereikt had geen andere keuze, en is trouwens niet Turks.

Wat met de mensen met een dubbele nationaliteit die reeds in België wonen? Hypothetisch gezien zouden ze met twee scenario’s geconfronteerd kunnen worden.

Ze kunnen ervoor kiezen om hun Belgische nationaliteit op te geven. Dit impliceert echter niet dat ze het grondgebied zouden verlaten. Dit zou als gevolg kunnen hebben dat België nog meer niet-Belgische inwoners heeft dan nu al het geval is. Van integratie is dan helemaal geen sprake, want waarom moeite doen als je toch nooit Belg kan worden? Hoe kunnen we vragen van buitenlanders die hier wonen en werken om zich te integreren, als we blijkbaar niet bereid zijn om hen te accepteren?

Een andere mogelijkheid is dat ze hun staatsburgerschap van het andere land opgeven. Maar dit impliceert niet dat ze zich niet meer met dit land zullen identificeren, dat ze niet trots zullen zijn op hun roots. Het betekent verder ook niet dat ze daardoor niet langer met hun afkomst (lees: huidskleur) geïdentificeerd zullen worden en dat ze tot volwaardige burgers van dit land zullen gerekend worden.

Het afschaffen van de dubbele nationaliteit maakt het leven van mensen zoals ik erg moeilijk. We zijn immers verbonden met twee landen door middel van familie, vrienden, bezittingen en zaken. Mijn familie woont in de Verenigde Staten, alle leden ervan zijn Amerikaanse burgers. Indien ik genoodzaakt zou zijn om mijn Amerikaans burgerschap op te geven, is mijn toegang tot mijn familie erg beperkt en duur. Ik zou niet in staat zijn hen regelmatig te bezoeken, vooral wanneer ze ziek en hulpbehoevend zijn. Ik zou verplicht worden andere manier te zoeken om voor hen te kunnen zorgen. In dat geval zou ik hen laten overbrengen naar België door middel van gezinshereniging. Je leest het goed: het afschaffen van de dubbele nationaliteit zou de migratie naar België kunnen verhogen.

Politieke beslissingen in de Verenigde Staten hebben een impact op mijn leven en op dat van mijn familie. Het democratisch beginsel stelt dat ik als burger van een land het recht heb om inspraak te hebben in deze beslissingen. Dit zorgt er bijvoorbeeld voor dat ik ervoor kan stemmen om Medicare in stand te houden, waar mijn grootmoeder van afhankelijk is.

Mijn vader, geboren en getogen in Antwerpen maar werkzaam en woonachtig te New York sinds de jaren tachtig kan dezelfde vraag voorgelegd worden. Is het eerlijk om hem te vragen niet meer Belgisch te zijn? Kan hij niet meer als staatsburger terugkeren naar het land waar hij opgroeide en waar zijn familie woont? Of dient hij zijn job op te geven, zijn echtgenote achter te laten en zich permanent in België te vestigen, indien hij zijn rechten wil uitoefenen?

In de Verenigde Staten wordt het feit dat je een Belgische of Turkse Amerikaan bent gelukkig nooit in vraag gesteld. Het is geen indicatie van hoe Amerikaans je bent. In mijn andere thuisland worden mensen met een dubbele nationaliteit niet als ‘vijfde colonne’ behandeld. Misschien is dat waarom 83% van de Turkse Amerikanen ‘neen’ stemde in Erdogan’s referéndum.

Dr. Kenan Van De Mieroop is onderzoeker aan de UGent.