De favoriete boeken over Vlaanderen van Mark Coenen: ‘Tussen kermisachtige kolder, diep geloof en kwezelarij in’

Mark Coenen © belga
Ewald Pironet

Tegenwoordig lijkt alles te draaien rond ‘identiteit’: wie zijn we, waar komen we vandaan, en waarvoor staan we? Knack ging op zoek naar boeken die de Vlaamse ziel vatten, als zoiets al bestaat, en vroeg bekende lettervreters naar hun essentiële boeken over Vlaanderen. Vandaag: Mark Coenen, ex-nethoofd Canvas.

Hoe Vlaming te zijn? Zes teksten van August Vermeylen en Jozef Deleu

De Vlaamse beweging werd door Jozef Deleu ooit gedefinieerd als ‘allen die begaan zijn met onze intellectuele mondigheid, vrijmoedigheid en zelfstandigheid’. Ontvoogding als opdracht: niet betuttelend en bekrompen en schrikachtig, maar open, zelfbewust, volwassen en divers.

Daarmee zit hij op dezelfde lijn als August Vermeylen, die die gedachten al begin 20ste eeuw uitdroeg. En verwoordde in prachtig Nederlands: ‘De Guldensporenslag is de kern zelf van ons Romantisme. In 1902 wordt hij plechtig herdacht. Laten we voor die keer de onweerstaanbare muurbrekers en ijzerbijters van Klauwaarts uitlawaaien en al hun bombarie losbreidelen, dat de bergen er van beven in ’t wufte Zuiden, de Fransman in zijn hol kruipt, en dat schilderachtige feit uit ons verleden voor langdwars op elke maag blijft liggen. Maar dat ze daarna in godsnaam zwijgen!’

Marc Reynebeau, Onze kant van het bed. Mythes van de Belgische politieke crisis

Wie zicht wil krijgen op de impotentie en de electorale verrotting van onze politiek in deze woelige tijden leze als inleiding dit boekje, waarin Reynebeau de strapatsen van de opeenvolgende crisissen in 2004 en volgende helder uitlegt.

In 2004 moest en zou Brussel-Halle-Vilvoorde eindelijk gesplitst worden: onze zielenzaligheid leek er van af te hangen, terwijl het achteraf gezien alweer pure electorale patserij bleek. Nil nove sub sole.

De onderhandelingen die daarop volgden mislukten omdat er geen vertrouwen was en iedereen al met de verkiezingen van 2009 in zijn hoofd zat. Waar hebben we dat nog gehoord? Wie gelooft die mensen nog?

In 2018 zijn we geen meter opgeschoten en leven de kwalijke karikaturen over Vlaanderen en Wallonië gratuit voort. Een constitutionele crisis die geen crisis is maar een selffulfilling prophecy: ‘als iedereen gelooft dat België in een crisis verkeert dan verkeert België inderdaad in een crisis’.

Jeroen Brouwers, Vlaamse Leeuwen

Vreemde ogen dwingen: Jeroen Brouwers is al 50 jaar een grote liefhebber en criticus van Vlaanderen en de Vlaamse literatuur. De onbegrepen minnaar van Vlaanderen, noemde Jozef Deleu hem.

‘De veelkantigheid en veelkleurigheid van België, de nonchalance en de chic, de krakkemikkigheid en de grandeur, zinnelijkheid en kilte, de uitbundigheid en de mystiek, het goed en het fout, die voor mij kenmerken zijn van het kakelbonte België, zag ik in de smeltkroes Brussel bijeen.’

Een onconventioneel karakter vertelt en polemiseert op magistrale wijze over literatuur(-politiek) en taal in een onconventioneel land.

Marnix Peeters en Rudi Van Beek, God in Vlaanderen

Zowat heel Vlaanderen heeft zijn geloof afgezworen: kerkpoorten blijven dicht. Er zijn meer mensen aan de Ramadan dan aan het vasten. Maar in kapellen, Mariaparken, grotten en processies wordt de oude christelijke traditie gevoed en verder gezet. ‘Niet alles moet modern gemaakt worden.’

Een heerlijk overzicht van een voor mij raar soort devotie, tussen kermisachtige kolder, diep geloof en kwezelarij in, heerlijk beschreven en gefotografeerd.

Serge Simonart, Onze man undercover

De edelman van de Vlaamse journalistiek gaat undercover en ontdekt het zand onder het parket in de woonkamers van Vlaanderen. Hij gaat op zoek naar ‘de humor en de ontroering van verval, de melancholie van ontspoorde levens, de vergane glorie’.

Samen met Jan Hertoghs en Rik Van Puymbroeck is Serge Simonart de beste sociale journalist en verhalenverteller van en over Vlaanderen.

Radio Minerva, de hondenbeurs, de duivenmelker en het klooster: alsof u er zelf bij bent.

Miriam Van hee, Het verband tussen de dagen, Gedichten 1978-1996

Misschien wel de beste maar minst opvallende dichteres van Vlaanderen.

Hoe wij zijn en waar wij naartoe willen. En hoe dat telkens mislukt.

Onrust, risico’s

wind in de rolluiken

torens boven de stad en daarboven

een winterlucht en hongerige vleugels

geloven wat je het liefst

wil geloven en als een ziek kind

naar buiten kijken –

dat het sneeuwt dat

al dat zoeken ophoudt

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content