Louis Ide (N-VA)

‘Een gegeven paard kijkt men juist wel in de bek’

Louis Ide (N-VA) Algemeen Secretaris van N-VA en arts.

De mensheid voelt empirisch wel aan wat er preventief dient te gebeuren, maar doet het helaas zeker in onze westerse wereld niet altijd. Dan moet de overheid het maar doen?

Een gegeven paard kijkt men niet in de bek. Het gezegde is duidelijk, aan het gebit zie je of je een raspaard of een oude knol kreeg… Lang geleden, nog voor Lincoln president was van de VS (en die straks herdacht wordt omdat hij 150 jaar geleden werd vermoord) en de slavernij afschafte, keek men de slaven in de mond. Hun gebit was een graadmeter voor hun fysieke toestand, zeg maar hun gezondheidstoestand. De prijs varieerde op de slavenmarkt onder andere naar gelang het gebit. Mens of dier werden toen in de bek gekeken.

Als medisch microbioloog kijk ik vandaag patiënten af en toe in de mond. Een kerkhof van een gebit of een subtielere parodontitis kan immers de oorzaak zijn van een sepsis. Af en toe is inderdaad het gebit de focus van infectie. Het duidt aan dat een verzorgd gebit niet enkel van belang is om esthetische redenen maar ook bepaalde ziektebeelden verhindert. Preventie heet dat.

Een verzorgd gebit begint met goed poetsen (mondhygiënist). Een verzorgd gebit begint met nadenken over het dieet (wat met cola en die vele geraffineerde suikers?). Een verzorgd gebit begint met een minimaal jaarlijks bezoek aan de tandarts. Een verzorgd gebit begint bij jezelf, mogen we de patiënt toch ook eens op zijn verantwoordelijkheid wijzen? Goed wetende dat pakweg kinderen die verantwoordelijkheid niet kunnen nemen.

Glanzende witte tanden

Het is mooi vast te stellen hoe mensen zelfs empirisch weten hoe ze preventief voor hun gebit kunnen zorgen. Iedereen heeft wel het beeld voor ogen uit l’Afrique profonde, waar onze zwarte medemens met glanzende witte tanden breed lacht en … met een stokje in zijn mond zit? Dat stokje… is een specifieke houtsoort met extra veel fluor. Het wrijven van het stokje over de tanden reinigt niet alleen de tanden mechanisch maar zet ook wat extra fluor af op de tanden zodat ze steviger worden. Of hoe de mensheid empirisch wel aanvoelt wat er preventief dient te gebeuren, maar het helaas zeker in onze westerse wereld niet altijd doet. Dan moet de overheid het maar doen?

Er bestaat wat discussie over het budget preventie binnen het gezondheidsbudget. Het hangt er maar van af wat je onder preventie begrijpt. Er is zoiets als primaire, secundaire en tertiaire preventie. Met primaire preventie hopen we te verhinderen dat de ziekte voorkomt (door bijvoorbeeld goed te poetsen). Met secundaire preventie sporen we ziekte zo snel en goed mogelijk op om een ernstige ziektetoestand te vermijden (bijvoorbeeld door de jaarlijkse controle). Met tertiaire preventie bedoelen we actie ondernemen om te verhinderen dat de huidige toestand nog verergert. Met andere woorden het leggen van een vulling kan ook gedeeltelijk aanzien worden als een vorm van preventie.

Gemeenschapsbevoegdheid

Hoe breder de definitie hoe groter het huidige budget vanzelfsprekend. Maar aangenomen mag worden dat we nu ongeveer 2% aan preventie besteden. Een procentje extra zou de zaken optimaliseren. Dat gaat al gauw over 250 miljoen euro. Preventie werd met de zesde staatshervorming definitief een gemeenschapsbevoegdheid. Alleen kwamen niet alle middelen mee over naar de gemeenschappen. Slechts 87.5% van de middelen worden van federaal overgeheveld naar de gemeenschappen. In de huidige budgettaire context wordt het dus bijzonder moeilijk om zelfs alleen al de inspanningen vol te houden.

Nochtans rendeert heel vaak de investering in preventie, maar dan eerder op (middel)lange termijn. Niet alle vormen van preventie zijn efficiënt. Gezondheidseconomen zijn daar de aangewezen experten om ons te adviseren in de juiste keuze. Evidence-Based-Practice toont ons wat wetenschappelijk bewezen is. De huidige Vlaamse en federale regering zijn een herstelregering. De komende paar jaar zal ook gezondheidzorg zijn steentje moeten bijdragen, maar die inspanning zorgt er voor dat het budget onder controle komt voor onze (klein)kinderen, maar ook dat er na die moeilijke jaren weer ademruimte komt om verder te investeren in Evidence-Based-Practice, waar preventie deel van uit maakt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content