Mondmaskers worden modieuzer, maar hebben ze ook zin?

© Atrium
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

In China zijn ze een vaste waarde in het straatbeeld, maar ook in Europa duiken mondmaskertjes steeds meer op. Bedrijven steken het accessoire nu zelfs in een modieus jasje. Maar hebben mondmaskers wel zin?

Vervuilde lucht, vooral het inademen van fijn stof, leidt in België tot een gemiddelde verminderde levensverwachting van 13 maanden. Het dragen van een mondmasker om de lucht te filteren, is dan ook aanlokkelijk. En daar speelt een Zweedse start-up, Atrium, op in. Het bedrijf brengt trendy urban mondmaskers op de markt die naar eigen zeggen tot 99 procent efficiënt zijn in de bescherming tegen virussen, bacteriën, allergenen en fijn stof. Ook probeert de Amerikaanse firma Vogmask hippe maskers te lanceren in Europa.

Verwarring

Maar of mondmaskers ons effectief kunnen beschermen tegen fijn stof, is niet helemaal duidelijk. Zelfs in sterk vervuilde Aziatische steden waar deze maskers ingeburgerd zijn, bestaat er nog geen overtuigend bewijs voor een duidelijk effect, zo schreef Marleen Finoulst in december in Bodytalk. De goedkope papieren maskertjes, die veelvuldig gebruikt worden in ontwikkelingslanden, bieden weinig bescherming, maar een goed mondmasker met een filter kan in laboratoriumomstandigheden wel een deel van het fijn stof tegenhouden. In de praktijk ligt dat evenwel anders, omdat een masker nooit perfect aansluit: er passeert altijd lucht tussen masker en hoofd. Omdat lucht de weg van de minste weerstand zoekt, adem je vooral de lucht in die langs het masker stroomt of via kleine lekjes, die snel ontstaan.

Conclusie: mondmaskers beschermen een beetje – op voorwaarde dat je de filter regelmatig vervangt – maar niet helemaal. Ze zijn vooral nuttig als ze vacuüm op je gezicht blijven kleven, maar dat is meestal niet het geval en bovendien niet zeer comfortabel. Voor fietsers is het bovendien moeilijk om te ademen, vooral als ze met long- en hartproblemen kampen, en je gaat er erg in zweten. Als de lucht zwaar vervuild is, is het sowieso geen goed idee om zware fysieke inspanningen te doen, vooral als het gaat om jonge kinderen, ouderen en personen met hart- en vaatziekten. Toch kan het feit dat meer mensen mondmaskers dragen, bijdragen aan een zekere bewustwording dat er maatregelen moeten worden genomen om de luchtvervuiling in te dijken.

‘Niet meer gezien de drie jongste winters

De afgelopen dagen werd in ons land te veel fijn stof (PM10 en PM2.5) in de lucht gemeten. PM10 is fijn stof met een diameter kleiner dan 10 micrometer, PM2.5 is kleiner dan 2,5 micrometer en dus nog schadelijker voor de gezondheid omdat ze dieper in de longen binnedringen.

Volgens Frans Fierens van e Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel) is de hoeveelheid fijn stof deze winter “niet meer gezien de drie jongste winters. Het is van 2012-2013 geleden dat er in deze periode nog zo veel fijn stof werd gemeten in ons land”.

De oorzaken voor de hoge concentraties de voorbije dagen zijn niet helemaal duidelijk. Ircel verwijst zowel naar rechtstreeks uitgestoten fijn stof (door verkeer en houtverbranding) als secundaire oorzaken, zoals de hoge relatieve vochtigheid en de import van luchtvervuiling uit de buurlanden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content