‘Als de consument vandaag beschermd wordt, is dat dankzij de Europese Unie’

‘Laat ons aan de mensen tonen wat Europa voor hen doet, en nog meer kan doen.’ Aldus Ivo Mechels, CEO van Test-Aankoop.

67 jaar geleden, op 9 mei 1950, legde Robert Schuman met zijn beroemde verklaring de basis voor de oprichting van de Europese Unie (EU). Rond dezelfde tijd ontstonden ook de eerste consumentenorganisaties in Europa.

Er was zich een nieuwe en dynamische markteconomie aan het ontwikkelen, met heel wat opportuniteiten voor zowel bedrijven als consumenten. Hoe meer mogelijkheden en keuzes zich aandienden, hoe meer consumenten nood kregen aan betrouwbaar en onafhankelijk advies. Wanneer ze een koelkast wilden kopen, op zoek waren naar een wasmachine, en later ook wanneer ze verzekeringen of hypotheken wilden aangaan.

Naarmate Europa groeide en verder integreerde, nam ook de keuze van de consument voor het beste product of dienst, en de noodzakelijke bescherming daarbij tegen oneerlijke praktijken, een steeds groter wordende Europese dimensie aan. Het verdedigen van rechten van consumenten kon niet langer op louter nationaal niveau worden aangepakt. Als producten en diensten de grens oversteken, moet consumentenbescherming dit ook doen.

Het begon met de goedkeuring van het Europese consumentenprogramma in 1975. Vanaf dat moment is, decennium na decennium, verder getimmerd aan een stevig Europees consumentenbeleid, dat alle EU-burgers sterk ten goede komt en hun dagdagelijkse leven beïnvloed op een manier waar de meesten van ons zich niet bewust van zijn.

Wist u bijvoorbeeld dat strenge EU-regels ervoor zorgen dat voedselleveranciers, van de boer tot de supermarkt, moeten voldoen aan Europese hygiëne- en veiligheidseisen? Dat dankzij een EU-breed alarmeringssysteem onveilige levensmiddelen uit de handel kunnen worden genomen? En dat etiketteringsvoorschriften consumenten in staat stellen om te lezen wat er precies in hun voedsel zit, zodat zij kunnen kiezen voor de gezondste optie?

Wist u ook dat de EU-regelgeving waarborgt dat speelgoed, haardrogers en babykleding in alle Europese winkels moeten voldoen aan hoge veiligheidsnormen, ongeacht waar ze zijn geproduceerd? En dat een waarschuwingssysteem tussen EU-landen bewaakt dat onveilige producten snel uit de markt worden teruggeroepen?

En wist u dat Europese consumenten bij vertraging of annulering van een vlucht, of bij een instapweigering, dankzij een Europese verordening recht hebben op bijstand en financiële compensatie?

Als consumenten vandaag de dag beter beschermd zijn bij online aankopen, kunnen rekenen op strenge gezondheids- en milieunormen, genieten van hoge privacy-normen, en eindelijk kunnen bellen en surfen in heel de EU zonder hoge roaming tarieven, dan is dat omdat EU-wetgeving dat allemaal mogelijk heeft gemaakt.

Ze krijgen er misschien niet altijd de erkenning voor, maar laat het duidelijk zijn: Europa heeft het dagelijks leven van consumenten op ontelbare vlakken positief beïnvloed en de normen die daarbij zijn gezet, zijn een bron van inspiratie voor consumenten van over de hele wereld.

Maar de toekomst oogt minder rooskleurig en de uitdagingen die voor ons liggen kunnen moeilijk worden onderschat. Politieke crisissen, brexit, en een groeiende kloof tussen de Europese burgers en hun leiders hebben de Europese Unie getroffen.

De herdenking van Robert Schuman’s verklaring en de 60^ste verjaardag in maart van het Verdrag van Rome, zijn dan ook niet enkel maar een feest. Wij horen in heel Europa stemmen opgaan die er bij de EU op aandringen dichter bij de burgers te staan. Die stemmen hebben 100% gelijk.

We moeten iedereen terug aan boord zien te krijgen, desnoods op een verschillend tempo. Alleen door samen te werken kunnen we het voor iedereen, voor alle consumenten, beter maken, Maar hoe kunnen we dit vertrouwen herstellen?

Om te beginnen: met een sterk en baanbrekend consumentenbeleid. We zijn allemaal consumenten. Ieder van ons. Door consumenten te versterken en te beschermen, kan de EU direct de hand reiken aan zijn burgers en hun dagelijks leven positief beïnvloeden. Laat ons aan de mensen tonen wat Europa voor hen doet, en nog meer kan doen.

Geef consumenten over heel Europa bijvoorbeeld de mogelijkheid om door middel van een groepsvordering hun rechten af te dwingen wanneer er iets mis gaat. Zeg nee tegen “no-show clausules” in de luchtvaartcontracten. Vecht voor langere garantietermijnen en duurzame consumptiegoederen.

Dit vraagt om moedige beslissingen en moedige politici. Zes decennia geleden had Robert Schuman de moed om op te staan en het verschil te maken. Vandaag roepen consumentenorganisaties uit heel Europa, verzameld in de Europese consumentenorganisatie BEUC, de Europese leiders op om hetzelfde te doen. Wees terug moedig, en zet consumenten in het hart van de toekomst van Europa!

Deze open brief is ingediend door de CEO’s van de consumentenorganisaties in België, Nederland Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Zweden, Italië, Spanje en Slovenië.