Apple-medeoprichter Steve Wozniak verwijdert zijn Facebookaccount: ‘Facebook geeft niets terug’

Steve Wozniak: 'Alles begint met idealisme, en later telt alleen nog de winst. Jammer.' © Getty Images

Het aandeel van Facebook zakte eind juli spectaculair. Steve Wozniak, de medeoprichter van Apple, ergert zich aan het winstbejag van de technologiereuzen. ‘De online wereld leek het allercoolste in mijn leven. Dat is allemaal weg.’

De invloed van de digitale technologie op de samenleving wordt almaar groter en daarmee ook de verantwoordelijkheid van de internetgiganten. Toch lijken die zich daar lang niet allemaal van bewust.

Wozniak: Zo eenduidig zie ik dat niet. Voor de meesten gaat het niet in de eerste plaats om geld. Toen Mark Zuckerberg met Facebook begon, wilde hij ons allemaal nauwer met elkaar verbinden. Persoonlijke gegevens verkopen was niet zijn eerste bedoeling, dat was veeleer een gevolg. Maar er zijn nu eenmaal mensen die vooral door geld worden gedreven, en die alles geleidelijk aan in een richting sturen waarin het alleen nog om winst draait. En zo word je uiteindelijk een monopolist. Ik wilde dat bij Apple niet en ik heb mij daarom ook helemaal teruggetrokken.

Interessant dat u uitgerekend Zuckerberg als voorbeeld aanhaalt. U hebt onlangs uw Facebookaccount verwijderd.

Wozniak: Ik heb tien jaar lang een Facebookprofiel gehad. Ik ben lange tijd bang geweest om mijn account te verwijderen. Ik had het gevoel dat ik niet zonder kon. Maar dan viel mij op dat ik verslaafd was aan het scrollen, maar er eigenlijk weinig aan had. En ik wil mijn leven niet publiek te kijk zetten.

Ik denk niet dat we ooit machines met een eigen bewustzijn zullen kunnen bouwen

Was het laatste dataschandaal de druppel die de emmer deed overlopen?

Wozniak: Het probleem met databescherming stoorde me al langer. Facebook verkoopt mijn likes en verdient daar miljarden mee, maar geeft niets terug. Voor mij was het simpelweg welletjes geweest.

U hebt altijd beweerd dat Apple ook een beetje uit de tegencultuur van de hippies is ontstaan. Spelen politieke beweegredenen nu nog een rol bij start-ups in Silicon Valley?

Wozniak: Het is vandaag moeilijk om de sfeer van de late jaren zestig en de vroege jaren zeventig te begrijpen. Een belangrijk deel van onze motivatie om een nieuwe computerindustrie uit de grond te stampen, was niet bedrijfseconomisch geïnspireerd. We wilden de mensheid van een heleboel beperkingen bevrijden.

Hoe dan?

Wozniak: Als alle mensen een eigen computer hebben, kunnen ze veel sneller meester worden over hun levenskeuzes.

Dat klinkt als een sociaal-romantische politieke filosofie.

Wozniak: Die ideeën waren niet alleen van ons. Ze kwamen van professoren van Berkeley en Stanford. De Homebrew Computer Club (die als het embryo van Apple wordt gezien, nvdr) was uit die tegencultuur ontstaan. Een bestuurslid organiseerde ook betogingen tegen de oorlog in Vietnam.

Vandaag vertegenwoordigen technologieconcerns zoals Apple en Google het establishment: het zijn monopolistische en reusachtige winstmachines.

Wozniak: Ja, de wereld is blijkbaar niet geëvolueerd zoals wij het ons hadden voorgesteld. In het begin wekte het internet een enorm enthousiasme: iedereen kon voortaan met elkaar communiceren, zonder beperkingen of zonder censuur. Dat was enorm bevrijdend. De onlinewereld leek het allercoolste in mijn leven. Maar dat is allemaal weg. Zo gaat het nu eenmaal: alles begint met idealisme, en later telt alleen nog de winst. Jammer.

Sinds de verkiezing van Donald Trump als Amerikaanse president bevindt de techwereld zich in crisis. Fake news, filterbubbels en dataschandalen: de digitale technologie maakt niet alles beter.

Wozniak: Die schaduwkanten zijn lang verborgen gebleven. Maar nu de grote technologiebedrijven steeds machtiger worden, komen die problemen aan het licht.

De onlinewereld leek het allercoolste in mijn leven. Maar dat is allemaal weg

Veel grote namen in de digitale wereld zijn ongerust. Tim Berners-Lee bijvoorbeeld, de uitvinder van het World Wide Web, waarschuwt voor een ‘systeemcrash’. Deelt u die vreest?

Wozniak: Ik bewonder Tim. Ik zou ook willen dat we een internet zouden hebben dat in twee richtingen werkt, en niet in één richting zoals nu.

Wat bedoelt u?

Wozniak: Als ik een foto op Facebook zet, moet Facebook mij daarvoor betalen, een paar cent toch. Lang vóór Apple discussieerden we in de Homebrew Computer Club al over microbetalingen voor persoonlijke informatie. Die hadden in het systeem moeten worden ingebouwd.

Zulke systeemfouten ontstaan blijkbaar omdat de technologie zo snel evolueert dat zelfs de slimste koppen de gevolgen niet kunnen inschatten van wat ze maken. Bent ú nog met alles mee?

Wozniak: Ik heb voortdurend het gevoel dat het voor mij te snel gaat. Ik kan alleen de grote ontwikkelingen nog volgen. Vaak vragen ze mij naar specifieke nieuwe technologieën of vernieuwingen, en dan kan ik alleen antwoorden: wat is dat precies?

De belangrijkste technologische nieuwigheid vandaag is ongetwijfeld kunstmatige intelligentie. Het enige wat specialisten zich nog afvragen, is hoe slim de machines uiteindelijk zullen worden, en of ze ook een bewustzijn zouden kunnen ontwikkelen.

Wozniak: Ja, daar denk ik ook over na. We zullen tot veel dingen in staat zijn, bijvoorbeeld machines maken die even snel informatie kunnen verwerken als menselijke hersenen. Maar het is niet omdat je veel kenmerken van menselijke hersenen kunt nabootsen, dat je ook functionerende hersenen hebt gecreëerd. Dus ik denk niet dat we ooit machines met een eigen bewustzijn zullen kunnen bouwen.

Ziet u de digitale toekomst nog altijd positief?

Wozniak: Ja, absoluut! Alleen zo komen we toch vooruit, door de zaken optimistisch aan te pakken? De nieuwe generatie jonge ingenieurs en programmeurs moet enthousiast aan het werk gaan, en proberen te verwezenlijken wat schijnbaar onmogelijk is.

Partner Content