Dubbelagent Hasta Siempre: ‘Ook Trump zal zijn tanden stukbijten op Cuba’

Raul Capote Fernández: 'Toegeven aan het imperialisme van de Verenigde Staten zullen we nooit doen.' © Ernesto Rodriguez Amari
Ernesto Rodriguez Amari
Ernesto Rodriguez Amari Journalist en politicoloog

De voormalige Cubaans dubbelagent, professor en auteur Raul Capote Fernández is zijn geloof in de Cubaanse Revolutie nog niet verloren: ‘Obama gaf ons hoop, maar Trump kiest ervoor ons te bedreigen en te denigreren.’

Vriend en vijand stonden vorig jaar stil bij het overlijden van Fidel Castro. ‘El Comandante’ slaagde erin het communisme in Cuba levend te houden, ook toen bondgenoot Rusland wegviel en de klappen van het economisch embargo vanuit de Verenigde Staten hard aankwamen.

Miljoenen dollars zijn gevloeid richting pogingen om onrust te zaaien onder de Cubaanse bevolking, met de mislukte invasie in de Varkensbaai door rechtse Cubaanse ballingen gesteund door de Amerikaanse CIA in april 1961 als hoogtepunt.

Knack interviewde dubbelagent Raul Capote Fernández. Hij werkte op een bepaald ogenblik zowel voor de Cubaanse inlichtingendienst als voor de CIA en was getuige van de plannen van de CIA om Cuba te destabiliseren.

De titel van het boek dat hij over deze periode in zijn leven schreef – ‘El Enemigo’ of ‘de vijand’ – maakt meteen zijn standpunt duidelijk. Als we de Cubaanse professor en auteur mogen geloven ziet de communistische toekomst van het land er goed uit: ‘Er is in Cuba een grote groep getalenteerde jongeren aanwezig die de Cubaanse Revolutie verder zullen verdedigen tegen het imperialisme van de Yankees. Zelfs Donald Trump kan ons niet op andere gedachten brengen.’

‘Wist u dat de Arabische lente een decennium eerder is uitgetest in Cuba?’ steekt Fernández van wal. ‘Cuba is door de Amerikanen meermaals als laboratorium gebruikt. Het aanwakkeren van volksprotesten in het belang van de zogenaamde democratie is daar een uitstekend voorbeeld van.’

Bedoelt u dat de CIA plannen had om zowel Fidel Castro in Cuba als enkele jaren later leiders in Noord-Afrika ten val te brengen via het uitlokken van volksprotesten?

RAUL CAPOTE FERNÁNDEZ: Ik zie zeker gelijkenissen. In Libië, Tunesië, Egypte en Syrië heeft de media bijvoorbeeld een cruciale rol gespeeld. Ook in Cuba wou men de media inschakelen. De CIA heeft geprobeerd condities te voorzien die het beeld van een hopeloze situatie in Cuba zouden creëren. Hun doel was een militaire interventie van de Amerikanen in Cuba te rechtvaardigen.

U was professor cultuur en geschiedenis in Cuba. Hoe komt het dat de CIA u heeft gerekruteerd?

FERNÁNDEZ: De CIA bouwt haar contacten zeer geleidelijk op. In 1986 was ik voorzitter van de vereniging ‘Hermanos Saïz’ , die jonge kunstenaars een platform geeft en hen stimuleert om hun werk te verspreiden. Hoewel we in Cienfuegos, een zuidelijke stad in Cuba, werkten, trokken we veel beloftevolle en slimme jongeren aan. Cienfuegos was immers de stad waar ook de Juragua Nuclear Power Plant werd gebouwd. Het is de enige kerncentrale die ooit is gebouwd in Cuba, al werd ze na de val van de Sovjet-Unie nooit afgewerkt. De CIA zocht doelbewust naar hoogopgeleide jongeren.

Net als bij elke organisatie van jonge kunstenaars leefde er bij ons ook wel wat rebellie. Hoewel het verzet van de jongeren niet meteen een duidelijk verzet tegen de Cubaanse revolutie was, moet de CIA dit toch zo geïnterpreteerd hebben. In hun ogen waren deze jongeren eenvoudig te beïnvloeden.

Opeens steeg het aantal Amerikanen dat onze instellingen begonnen te bezoeken. Ze toonden interesse voor ons werk en stelden voor om met ons samen te werken en onze artistieke projecten mee te financieren. Mensen die ze capabel achtten en waarvan ze verwachtten dat ze bereid zouden zijn om negatieve berichtgeving over Cuba te verspreiden, boden ze master- of doctoraatsopleidingen aan in Amerikaanse of Europese universiteiten. In ruil voor herkenning en aanmoediging voor hun professionele carrière verwachtten de Amerikanen dat deze Cubanen hen vanuit hun dankbaarheid verder ten dienste zouden staan.

In 2004 veranderde hun strategie. Vanaf dan is met het project ‘Genesis’ een ware culturele oorlog tegen Cuba gestart. Deze moest een latere militaire interventie rechtvaardigen. Een jaar later werd ik als CIA-agent gerekruteerd. In eerste instantie beoogden ze een tijdsspanne van zo’n tien tot vijftien jaar om de culturele oorlogsvoering geleidelijk aan op te voeren. Maar toen in 2006 het nieuws kwam dat Fidel Castro ziek was en Raul Castro zijn bevoegdheden zou overnemen, zijn ze in een versnelling hoger geschoten. Ze hebben geprobeerd om van de mogelijke onzekerheid die deze machtsoverdracht met zich teweegbracht te profiteren.

U bent gekend als een dubbelagent. Bent u dan in diezelfde tijdsperiode ook door de Cubaanse inlichtingendiensten gecontacteerd?

FERNÁNDEZ: Ik zou de term ‘dubbelagent’ niet echt gebruiken. Die past beter voor iemand die voor beide inlichtingendiensten werkt. In mijn geval was het zo dat ik eigenlijk al van op heel jonge leeftijd een Cubaanse agent ben. Mijn taak bestond erin om proberen te infiltreren in de Amerikaanse inlichtingendienst. We wisten dat de kans groot was dat Amerikanen in de culturele sector hun contacten zouden uitbouwen. Het kwam dus zeer goed uit dat ik vanuit mijn beroep als schrijver en professor cultuur nauwe contacten in deze wereld had.

Vanaf de eerste ontmoetingen met verschillende Amerikanen heb ik me zeer open voor hen opgesteld. Ik won hun vertrouwen en zij zagen in mij iemand die in hun verhaal wou meegaan en zich tegen zijn eigen land wou verzetten. Ze hadden niet door dat ik in feite met hen meewerkte om zicht te hebben op alle acties die ze ondernamen om Cuba te destabiliseren.

We hoopten dat de CIA mij ooit zou vragen om als hun agent te werken. Deze hoop werd werkelijkheid en hierdoor heb ik de acties die ze van plan waren in het kader van hun project genesis steeds aan de Cubaanse inlichtingendienst door kunnen geven.

Tijdens de administratie van president Obama konden Cubanen hopen op een toekomst met een milder economisch embargo. President Trump heeft deze hoop duidelijk de kop in geduwd.

FERNÁNDEZ: Het hoeft niet te verbazen dat president Trump voor deze maatregelen heeft gekozen, maar ik het is toch ongelooflijk dat Cuba al meer dan vijftig jaar de zware gevolgen van dit embargo moet dragen. Obama gaf ons hoop, maar Trump kiest ervoor ons te bedreigen en te denigreren.

Al die jaren hebben we afgezien, maar toch bleven we trouw aan ons Cubaans project. Ooit moest de wereld onze revolutie accepteren en terug met ons handel drijven. Vergeet niet dat de Verenigde Naties al 26 keer tegen het economische embargo van de Verenigde Staten ten aanzien van Cuba heeft gestemd. De vetostem van de Verenigde Staten, met in hun kielzog Israël dicteert er echter de wet.

Ik geloof nooit dat de basishouding van de Verenigde Staten naar hun buurland gaat veranderen. Al vanaf het ontstaan van de Noord-Amerikaanse natie en ongeveer vanaf het ontstaan van Cuba hanteert de VS een hegemonische machtsrelatie waarbij ze ons proberen te overmeesteren en onderdrukken. We hoopten wel dat we als buurlanden beter zouden overeenkomen en meer handel zouden kunnen drijven. Omwille van onze nabijheid zouden wij voor een aantal producten immers handelspartner nummer één zijn moest er geen economisch embargo zijn.

President Trump is er al in geslaagd om alle inspanningen die Obama heeft geleverd uit te wissen. President Trump kiest voor dezelfde weg als alle 13 voorgaande administraties voor Obama. Nochtans is al duidelijk gebleken dat deze methodiek niet werkt. Ook Trump zal zijn tanden op Cuba stukbijten. Cubanen zijn gewend om te strijden. Ons volk is weerstandig, fier en put een ongelooflijke kracht uit onze overwinning.

Toegeven aan het imperialisme van de Verenigde Staten zullen we nooit doen. We zijn erin geslaagd om een publieke gezondheidszorg uit te bouwen, een hoog niveau van onderwijs op te richten en niveaus van veiligheid uit te werken die benijdenswaardig zijn in heel de wereld. Uiteraard hebben we veel problemen door een tekort aan heel wat producten door deze economische oorlog, maar toch zullen ze ons nooit op de knieën krijgen.

De weg voor Cuba is niet eenvoudig. We kunnen niet ontkennen dat de hoop die Obama zaaide dat het economisch embargo ooit zou verdwijnen, ons veel energie gaf. We geven echter nooit op. Onze soevereiniteit en onafhankelijkheid is ons veel te dierbaar. Trumps brutaliteit weegt niet op tegen de principes en waarden van de Revolutie die wij Cubanen in ons hart dragen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content