Islamitische Staat ‘valt tegen als staat’

Sigarettenverbranding in Raqqa © REUTERS
Rudi Rotthier

Er is nog geen eigen munt uitgegeven, het leidingwater is ondrinkbaar, elektriciteit wordt gerantsoeneerd. Islamitische Staat mag dan militair geducht zijn, de gebieden onder controle van de groep worden slecht bestuurd.

Dat is de conclusie van de krant The Washington Post, die niet zelf ter plekke kon gaan, maar die zich voor een uitvoerige reportage baseert op talloze telefonische en andere contacten met bewoners.

Een eerste vaststelling: de Syrische (en in mindere mate de Iraakse) munt is nog altijd in gebruik. Nog verrassender: de regering van de gehate Assad blijft gewoon een groot deel van de salarissen uitbetalen. Ambtenaren en werknemers van nutsbedrijven kunnen vaak door de oorlog hun baan niet meer uitoefenen en ze moeten een reis ondernemen om het geld te incasseren, maar het is nog wel het regime dat hen betaalt, en niet IS.

Diensten zoals huisvuilophaling en waterzuivering verkeren in chaos. Het drinkwater van de Iraakse stad Mosoel is volgens de krant bij gebrek aan chloor ondrinkbaar verklaard. In Raqqa is er minder dan 4 uur per dag aanvoer van water en elektriciteit. Daar is het huisveel al weken niet geruimd.

Dat alles heeft gedeeltelijk met bombardementen te maken en met moeilijke bevoorrading, maar ook met gebrek aan gespecialiseerde werklui en met bestuurslui die werk weten te delegeren. Het hielp ook niet toen een ploeg die elektriciteitsleidingen wilde herstellen na een bombardement, tot lijfstraffen werd veroordeeld omdat er tijdens gebedstijden was gewerkt.

Gevolg, vooral van dat gebrekkige water en de slechte afvalruiming, is een toename van ziektes. Hepatitis neemt uitbreiding in Mosoel. Er is, zeggen getuigen die de beide steden hebben bezocht, een langzame aftakeling te merken. In Raqqa, waar IS al langer aan de macht is, is het verval groter dan in Mosoel, dat in juni in handen kwam van IS.

Soldaten verstopt

De voedselbevoorrading laat te wensen over. Het regime deelt voedsel uit dat in vele gevallen afkomstig is van westerse (ook Amerikaanse) hulporganisaties, die bewust de verdeling verderzetten. Maar die bedeling volstaat niet, er is een tekort aan meel. Mensen leven in armoede en bieden op straat hun weinige bezittingen te koop aan. Het verschil in behandeling tussen burgers en soldaten, die wel gevarieerd en uitgebreid te eten krijgen, zorgt voor spanning, aldus de krant. Er zou ook spanning zijn binnen de strijdkrachten. In Raqqa werd de voorbije weken een speciale ordemacht opgericht om zich verstoppende soldaten op te trommelen en/of te bestraffen.

Het regime staat niet onder druk, aldus de Washington Post, de klachten worden niet openlijk geuit uit vrees voor bestraffing. Mensen maken ook nog de vergelijking met het oude regime, dat het nadeel had van corruptie en willekeur. Terwijl het huidige regime strenger is, en voorspelbaarder, rechtlijniger. Maar de oorlog duurt langer dan vele soldaten en bewoners eerst dachten. En vooral: voor een “kalifaat” dat de luister wil herstellen die men meent te moeten toedichten aan de zevende eeuwse moslimgemeenschap ten tijde van de profeet, valt het wel tegen dat het water ondrinkbaar is en dat er honger wordt geleden. Dat is niet de modelstaat die men meende te kunnen voorschotelen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content