De met een World Press Award bekroonde fotoreeks ‘People of Mercy’ van de Vlaamse fotograaf Stephan Vanfleteren in het ruim van een binnenschip in Antwerpen bewijst hoe veelzijdig deze kunstenaar is. ‘Ondanks de vaak onthutsende, zichtbare vervormingen, weet Vanfleteren “normale” situaties te creëren’, schrijft Ludo Bekkers.
Stephan Vanfleteren is, misschien ten onrechte, vooral bekend als fotograaf met zijn portretten in donkere, haast dramatische tonen waarbij zijn modellen ouder lijken dan ze zijn. Het worden doorleefde gezichten die een persoonlijke geschiedenis lijken te torsen. Dat is maar een deel van zijn oeuvre maar misschien het meest bekende.
Stephan Vanfleteren toont de zieke mens in zijn waardigheid
De tentoonstelling die hij nu presenteert is van een heel andere orde en ze bewijst hoe veelzijdig deze kunstenaar is. Hij kwam in contact met “Mercy Ships”, een organisatie die met een ziekenhuisschip vooral op Afrika vaart. Aan boord zetten 400 vrijwilligers, artsen, tandverzorgers, verplegend personeel, maritiem personeel, ingenieurs en technici die hun verblijf zelf betalen zich in voor de armsten onder de armen die fysiek alleen hulp kunnen krijgen van uitermate gespecialiseerde geneeskundigen.
De meest behandelde symptomen zijn cataract, tumoren, open lip en brandwonden. Alle hulp is gratis en de patiënten moeten soms dagen lang op weg om de haven te bereiken. Het schip is uitgerust met de meest geavanceerde apparatuur zodat de chirurgen op een adequate manier hulp kunnen bieden.
Vanfleteren reisde een aantal keren met het schip mee en begon met het nemen van foto’s van de patiënten, voor en na de behandeling. Een deel ervan is nu te zien op een heel speciale tentoonstelling op een heel speciale plaats. Anders dan we van hem in dit genre gewoon zijn heeft hij de donkerhuidige patiënten tegen een neutrale, zachte achtergrond geplaatst en, onafgezien van hun soms onthutsende zichtbare kwalen een vrij natuurlijke pose voorgesteld of geregisseerd. Het lijken portretten die even mooi zijn als van normale mensen. Het is met een zekere terughoudendheid die ver af staat van voyeurisme dat hij er in slaagde “normale” situaties te creëren, ondanks de vaak onthutsende, zichtbare vervormingen die de patiënten vertonen.
De toeschouwer wordt geraakt maar in vele gevallen ook vertederd door de subtiele menselijkheid waarmee de zieken werden benaderd.
Hij toont hiermee zijn meesterschap en slaagt er in om beelden te realiseren die veel vertellen over de toestand van zijn modellen maar nooit larmoyant zijn. De toeschouwer wordt geraakt maar in vele gevallen ook vertederd door de subtiele menselijkheid waarmee de zieken werden benaderd. Dat waren ook de motieven van de jury die hem de eerste prijs gunde in de categorie ‘Staged Portrets’ van de World Press Photo Awards.
Dit is geen tentoonstelling om in een galerie of museum gezien te worden en daarom is het goed dat ze ondergebracht werd in het ruim van het binnenschip Lauranda. Zo maakte het uitsluitend esthetische aspect plaats voor een functionele presentatie die de foto’s toch hun artistieke waarde laat behouden.
Tentoonstelling “People of Mercy“, foto’s van Stephan Vanfleteren, Antwerpen, binnenschip Lauranda, Jordaenskaai (achterzijde van Het Steen), nog tot 10 december.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
