‘Belgian Cat’ Emma Meesseman over het WK basketbal voor vrouwen: ‘De druk bevrijdt mij’

Emma Meesseman: 'Ik krijg geregeld kinderen met gehoorproblemen op bezoek, die moed putten uit mijn verhaal.' © Jonas Lampens
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Verrassen de Belgian Cats opnieuw, na het onverwachte brons op het EK basketbal van vorig jaar? Topspeelster Emma Meesseman, die pendelt tussen Washington en Ekaterinenburg, wikt en weegt onze kansen. ‘Als zelfs de Thuis-acteurs in je geloven, kun je niet verliezen.’

Na de oefenmatch tegen Letland, nu twee weken geleden, was er even paniek bij de Belgian Cats. Niet alleen moesten Antonia Delaere en Kim Mestdagh vroegtijdig naar de kant met vervelende blessures, in de laatste minuut galmde een gil van sterspeelster Emma Meesseman door de sporthal. Slecht neergekomen, voet meteen blauw. Voor Ann Wauters, de andere grote naam bij de nationale vrouwenbasketbalploeg, zou het komende wereldkampioenschap sowieso een race tegen de klok worden: ze sukkelt met de knie. Vier vaste waarden in de lappenmand: was het WK, dat volgend weekend begint op het Canarische eiland Tenerife, nog voor de eerste opworp al naar de haaien?

Gelukkig brengt Emma Meesseman goed nieuws: ‘Het zag er slecht uit, maar ik kan iedereen geruststellen: het lijkt erop dat de hele ploeg fit raakt voor het WK.’ De Ieperse blaast, alsof er nog demonen uitgedreven moeten worden. ‘Die wedstrijd tegen Letland zal ik niet licht vergeten: nooit heb ik zo’n bruut basketbal meegemaakt. We mogen blij zijn dat de schade niet groter was. Ik heb een voetverstuiking in de derde graad en dat doet pijn, kan ik je verzekeren. Maar voor het WK wil ik wel afzien.’

Op een basketbalveld ben ik niet snel nerveus. Alleen: nogal wat trainers interpreteren mijn kalmte als een gebrek aan engagement. “Meer pit tonen!” roepen ze dan.

Het vrouwenbasketbal heeft troeven om uit te groeien tot het nieuwe grote Belgische sportverhaal. Kenners loven al jaren de lichting van 1993, die nu de dienst uitmaakt bij de nationale ploeg. In 2017 volgde de doorbraak. Onverwacht maar verdiend wonnen de Belgian Cats brons op het Europees kampioenschap. De Belgen kwalificeerden zich daardoor voor het wereldkampioenschap. Emma Meesseman heeft opofferingen gemaakt om er uit te blinken. Doorgaans draait de 25-jarige ‘center’ dubbele seizoenen. In de winter speelt ze voor de Russische topclub Ekaterinenburg, in de zomer basket ze bij de Washington Mystics, in de Amerikaanse WNBA. Met het oog op het WK liet Meesseman, 1,92 meter hoog, haar Amerikaanse contract tijdelijk stopzetten. ‘Daar waren ze niet blij mee in Washington. De coach probeerde me om te praten, maar dit avontuur met de Belgian Cats is mij zoveel waard. Jammer dat het WK en WNBA niet op elkaar afgestemd zijn.’

Jammer? Het is onbegrijpelijk. Alsof men de finales van de Champions League en die van het WK voetbal op dezelfde dag laat plaatsvinden.

Emma Meesseman: De Amerikanen nemen zichzelf als norm, hè. Voor hen is het WK een dessertje na hun eigen kampioenschap. Ze selecteren twaalf speelsters die vrijwel zonder voorbereiding naar het WK gaan, en ze zijn nog favoriet voor de eindzege ook. Andere landen werken er maandenlang naartoe.

Door mijn beslissing kon ik eindelijk eens vakantie nemen, daar was ik echt aan toe. De laatste zes jaar ben ik in totaal één maand thuis geweest, zonder afspraken dan. Dat is weinig voor een huismus zoals ik. De batterijen zijn weer opgeladen.

Laat u geld liggen door het WNBA-seizoen over te slaan?

Meesseman: Ik laat iets liggen, maar niet veel. Financieel is Amerika niet het walhalla van het vrouwenbasketbal. De Amerikanen werken met vaste loonschalen, en die liggen eerder aan de lage kant. Bij mijn Russische club verdien ik meer.

Toevallig deden de Washington Mystics het uitgerekend in het seizoen dat ik er niet bij was heel goed: ze haalden de finale van de play-off. Ik ben blij voor mijn team, maar het stak toch een beetje dat ik er niet bij was.

Een jaar geleden won België brons op het EK, een onverwachts succes. Zijn jullie al van je wolk afgedaald?

Meesseman: Nee, moet dat? (lacht) Niemand had dat brons zien aankomen, maar ik koester nog meer hoe we naar elkaar zijn toegegroeid als team. Ik heb met de andere meisjes iets unieks meegemaakt. We hebben een band opgebouwd die nooit meer breekt.

Emma Meesseman bij de Washington Mystics: 'Financieel is Amerika niet het walhalla.'
Emma Meesseman bij de Washington Mystics: ‘Financieel is Amerika niet het walhalla.’© Getty Images

Het waren allemaal spannende matchen op het EK, die nipt in jullie voordeel eindigden. Tot aan de halve finale dan. Spanje was echt te sterk.

Meesseman: Het patroon was telkens hetzelfde: de eerste twee quarters liepen we uit, in het derde quarter gooiden we die voorsprong grotendeels weg, en aan het eind vonden we een tweede adem waardoor we nog nipt wonnen. We konden bijna niet geloven dat het zo vlot ging, en daardoor verloren we onze focus. Het zal ons niet opnieuw overkomen. Onze jonge ploeg moest leren hoe je een match afmaakt.

Opvallend: mental coach Ellen Schouppe werd na het EK expliciet betrokken bij de hulde. Dat is uitzonderlijk in de sport.

Meesseman: Maar helemaal terecht. Met één briljante vondst heeft zij een enorm verschil gemaakt. Zonder dat wij ergens van wisten, liet Ellen familieleden en vrienden boodschappen inspreken. Die kregen we dan te zien vlak voor we het veld op moesten. Bij mij koos ze mijn beste vriendin en mijn opa. Hen horen zeggen: ‘We steunen je, Emma, we geloven in je…’ Ik krijg kippenvel als ik eraan terugdenk. Maar waar we helemaal van uit ons dak gingen: ook de acteurs van Thuis hebben zo’n filmpje gemaakt. De halve ploeg is fan, dus het was alsof de hemel openging. Als zelfs de Thuis-acteurs in je geloven, kun je niet verliezen. (lacht)

Klopt het dat jullie een groep vrijgezellen die gingen feesten in Praag hebben overtuigd om naar jullie matchen te komen? Wat hebben jullie die heren beloofd?

Meesseman: Het verhaal klopt, maar ik weet er het fijne niet van. Ik heb het niet geregeld. (lacht) We hebben die jongens in het vliegtuig ontmoet, en nadien verschenen ze in de zotste kostuums op de tribune. Er bleek in Praag ook een verrassend grote Belgische gemeenschap te bestaan, die match na match met meer volk afkwam. Veel Belgen zijn tijdens het toernooi nog afgereisd. Overweldigend allemaal.

Jullie zijn de derde beste ploeg van Europa. Wat betekent dat voor het WK?

Meesseman: Daar kan niemand op antwoorden. België heeft nog nooit op een WK gestaan, het is een sprong in het duister. De meeste teams uit andere continenten hebben wij nog nooit aan het werk gezien, laat staan dat we ertegen hebben gespeeld. In juni sparden we drie keer tegen China, nog zo’n team dat we niet kenden. In de eerste match werden we overdonderd: zeer fysiek basketbal met alle venijnige truken van de foor. Match twee begonnen we bijna met angst voor wat er zou komen, en werd ook een flop. Maar bij match drie waren we wel klaar en wonnen we zelfs. De les is: laat je niet intimideren en speel je eigen spel.

Ik draag een hoorapparaat zoals iemand anders een bril draagt, voor mij is dat geen issue. Maar Amerikanen houden van een inspirerend verhaal, en blijkbaar ben ik dat.

We zitten in een groep met Spanje, Japan en Puerto Rico. Spanje heeft ons op het EK uit de finale gehouden. Het is samen met de VS de grote favoriet voor de wereldtitel. Bij Puerto Rico en Japan stel ik mij snelle, vinnige teams voor die misschien niet overlopen van talent maar wel alles geven. Onze status is natuurlijk veranderd door die derde plek op het EK. Toen waren wij de underdog, maar dat is voorbij. Zonder die bronzen medaille zou niemand raar opkijken als wij op het WK al onze matchen zouden verliezen. Terwijl dat kan, hè. Onze ploeg komt nog maar net kijken op dit niveau.

Naast uzelf blijft Ann Wauters de meest opvallende naam bij de Belgian Cats. Wat voegt zij toe?

Meesseman: Ann bewaakt de balans. Op momenten dat iedereen ernstig kijkt, brengt zij je aan het lachen. Als het er wat te los toegaat, zet Ann ons op scherp. Ze barst van de energie en is ijzig kalm wanneer de situatie daarom vraagt. Een echte leider, die feilloos aanvoelt wat de groep nodig heeft. We hebben geluk met zo iemand. Ik hoop dat Ann nog twintig jaar meedoet.

Wauters is 37. Op termijn zult u haar rol moeten overnemen.

Meesseman: Nee. Iedereen is een leider op z’n eigen manier. Ann heeft ons laten inzien dat het nu ‘voor echt’ is, als je begrijpt wat ik bedoel. Wij hebben talent en kunnen grootse dingen verwezenlijken. We moeten elke kans grijpen, excuses tellen niet. Er hangt nog iets jongs en onbezonnens over de Belgian Cats. Aan de ene kant is dat mooi, maar volgens Ann was zij op het EK af en toe de enige… (zoekt naar woorden)

… volwassene?

Meesseman: Noem het maar zo, ja. (lacht) En dat moet eruit. Ik ga Ann niet vervangen als leider, we moeten allemáál leiders worden.

Het halve team heeft banden met Ieper. In de Kattenstad lag de wieg van de Belgian Cats.

Meesseman: We kennen elkaar van bij de Ieperse Blue Cats. Ik, Julie Vanloo en de zussen Mestdagh speelden er. Hanne Mestdagh zat nog bij mij in de kleuterklas. En laatst hebben we ontdekt dat de vader van Antonia Delaere ook nog in Ieper woonde. Mijn opa was blijkbaar hun melkboer. De wereld is klein. Of Ieper is groot, dat kan ook. (lacht)

Jullie zijn de Belgian Cats, maar er bestaan ook Red Dragons, Red Flames en Yellow Tigers. Andrea Anastasi, de bondscoach van de volleybalmannen, vindt die bijnamen een briljant idee. ‘Het doet een clubgevoel ontstaan bij de nationale ploeg’, vindt hij.

Meesseman: Daar zit iets in. Het maakt ons bereikbaarder, vind ik. ‘Belgian Cat’ klinkt sympathieker dan ‘speelster van de nationale ploeg’. Het vrouwenbasketbal is de trend wel voor geweest: de nationale ploeg wordt al heel lang de Belgian Cats genoemd.

'Belgian Cat' Emma Meesseman over het WK basketbal voor vrouwen: 'De druk bevrijdt mij'
© Belga Image

Van wie komt het citaat: ‘You miss 100 % of the shots you don’t take’? Op de website van de Belgian Cats noemt u dat het beste advies dat u ooit kreeg.

Meesseman: De quote is van niemand in het bijzonder, maar ongeveer elke coach met wie ik heb gewerkt zei me iets in die trant. (lacht) Vroeger dacht ik: als ik te veel voor eigen succes ga, zullen de mensen denken dat ik mijn ploegmaats niet zie staan. Of erger: dat ik ze te min vind. Egoïsme vind ik een heel lelijke eigenschap. Uit misplaatste collegialiteit wilde ik niet te veel opvallen, en onbewust dus ook niet te veel scoren. Eigenlijk was het een gebrek aan zelfvertrouwen: ‘Laat ik toch nog maar eens passen, want ik sta niet helemáál vrij.’

Door naar Amerika te verhuizen, ben ik dat anders gaan bekijken. Amerikanen twijfelen nooit. Die gaan ervoor en damn the consequences. Ze vonden dat ik mijn verantwoordelijkheid ontliep. Je bent er nooit zeker van dat een bal erin gaat, maar wie wil winnen, moet de moeilijke shots aandurven.

Die onzekerheid blijkt niet uit uw spel. U straalt net kalmte uit.

Meesseman: Op een basketbalveld ben ik niet snel nerveus, nee. Alleen: nogal wat trainers interpreteren mijn kalmte als een gebrek aan engagement. ‘Meer pit tonen!’ roepen ze dan. Je ziet: het is moeilijk om goed te doen. (lacht)

Bij de nationale ploeg besef ik dat ik een van de speelsters ben van wie het moet komen, en die druk bevrijdt mij, gek genoeg. Als Belgian Cat speel ik mijn beste matchen.

Een Amerikaanse ploeggenote dwong u in het bijzijn van het hele team te gillen, als paardenmiddel om u van uw verlegenheid af te helpen. Heeft dat gewerkt?

Meesseman: Nee, het maakte me nog onzekerder. Ik werd zo rood als een biet en wilde vooral dat het gênante moment zo snel mogelijk voorbij was. Achteraf begrijp ik wel waarom ze het deed. Communiceren en je laten gelden is belangrijk. Als ik jonge speelsters zie aankomen, denk ik ook: trek je mond eens open. Maar je kunt zoiets niet forceren.

‘Emma Meesseman overcomes hearing disorder’, kopte de krant The Washington Post. U draagt een hoorapparaat en wordt in de States opgevoerd als een rolmodel.

Meesseman: Amerikanen houden van een inspirerend verhaal, en blijkbaar ben ik dat. (lacht) Voor mezelf is het geen issue: ik draag een hoorapparaat zoals iemand anders een bril draagt. In Amerika krijg ik geregeld kinderen met gehoorproblemen op bezoek, die moed putten uit mijn verhaal. Als het anderen helpt, wil ik gerust een rolmodel zijn.

Bij de nationale ploeg besef ik dat ik een van de speelsters ben van wie het moet komen, en die druk bevrijdt mij

De helft van het jaar woont u in Washington DC. Staat die stad op zijn kop nu Donald Trump er aan de touwtjes trekt?

Meesseman: Je zou verwachten van wel, maar er valt in het straatbeeld weinig van Trump te merken. In de jaren van Barack Obama was er altijd wel een of ander protest aan de gang. Ik herinner me dat er voortdurend grote trucks rondreden met anti-abortusboodschappen. Je werd hoorndol van hun getoeter. Onder Trump lijkt het alsof de normaliteit is teruggekeerd. Bizar, want je kunt die man en zijn meningen moeilijk normaal noemen.

De WNBA staat bekend als activistisch en sterk anti-Trump.

Meesseman: In Amerika wordt enorm opgekeken naar sporters, en in het vrouwenbasketbal bestaat de traditie dat speelsters zich politiek engageren en misstanden aankaarten. Use your platform, noemen ze dat. We staan in de aandacht, en daar volgt de plicht uit dat je die invloed gebruikt voor iets positiefs. De hele Amerikaanse sportwereld keert zich tegen Trump. De sterren van het NBA-basketbal en het American football ontpoppen zich tot zijn scherpste critici. Een van mijn ploegmaats voert een campagne die fans oproept om zich te registreren als kiezer. Want dat lijkt men vaak te vergeten: de Amerikanen hebben wél voor Trump gekozen.

Mijn teamgenoten zijn gechoqueerd door wat hun president uitricht. Elke dag is er weer een nieuw schandaal, of heeft hij iets afschuwelijks getweet. Ik denk vaak: dit zou bij ons niet kunnen. Het probleem van de schietpartijen op scholen, het politiegeweld tegen zwarten… Niet dat het bij ons rozengeur en maneschijn is, maar problemen van die omvang kennen wij niet.

EMMA MEESSEMAN

– 1993: geboren in Ieper

– 2009: debuteert als zestienjarige in eerste klasse bij Blue Cats Ieper

– 2011: ‘Most Valuable Player’ van de Belgische competitie, wint met België goud op het EK-18

– 2012: transfer naar Spartak Moskou, dat haar uitleent aan het Franse Villeneuve-d’Ascq

– 2013: tekent bij de Washington Mystics in de Amerikaanse WNBA

– 2015: geselecteerd voor het prestigieuze WNBA All Star Game

– 2016: transfer naar Ekaterinenburg, waarmee ze de EuroLeague wint

– 2017: wint met België brons op het EK

– 2018: wint de EuroLeague met Ekaterinenburg en speelt met België het WK

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content