De regering sleept zich naar de uitgang

De Kamercommissie Buitenlandse Zaken heeft met een alternatieve meerderheid een resolutie goedgekeurd die het VN-migratiepact steunt. Meerderheidspartij N-VA stemde zoals aangekondigd tegen. Donderdag stemt de volledige Kamer over de resolutie. Als zowel N-VA als MR, CD&V en Open VLD geen toegift meer willen doen, is de enige vraag nog wannéér deze regering valt.

Als de andere meerderheidspartijen een wisselmeerderheid vormen rond het migratiepact, ‘dan denk ik dat men het vertrouwen in de coalitie opzegt’. De woorden zijn van N-VA-fractieleider Peter De Roover, een week geleden. Voor de duidelijkheid herhaalde hij ze woensdag in een zitting van de commissie Buitenlandse Zaken, waar die gevreesde wisselmeerderheid gevormd werd. CD&V, Open VLD en MR keurden namelijk met enkele oppositiepartijen een resolutie goed die opriep het VN-migratiepact te steunen.

Het resultaat van de stemming was allerminst een verrassing – ook voor premier Michel, die dinsdag aankondigde naar Marrakesh te zullen gaan als daarvoor een meerderheid in het parlement gevonden zou worden. N-VA werd in de hoek gemanoeuvreerd, want de partij wist evenzeer dat de wisselmeerderheid er wel zou komen.

Om de totale impasse te vermijden werd een plan uitgedokterd dat stilaan de laatste strohalm van de eerste minister is: naar Marrakesh afzakken om het standpunt van het parlement te vertolken én het verzet van N-VA kenbaar te maken. Het is een scenario waar de coalitiepartners zich in kunnen vinden. Klein probleem: grondwetspecialisten uitten grote twijfels bij de stelling dat Charles Michel voor ons land kan instemmen met het Global Compact for Migration zonder eensgezindheid binnen zijn regering.

Over de inhoud lijkt het al lang niet meer te gaan. N-VA had een lijst met 30 bezwaren over het pact. Die zou dinsdag besproken werden op de vergadering van het kernkabinet, aangevuld met staatssecretaris Theo Francken en diplomaat Jean-Luc Bodson die voor ons land het Compact onderhandelde. ‘We hebben de lijst nog niet gezien,’ wordt in de entourage van de premier droogjes opgemerkt. (De vergadering van de kern werd afgeblazen nadat N-VA een fel bekritiseerde mediacampagne tegen het migratiepact lanceerde.)

Deze regering is klinisch dood, maar niemand wil het toegeven. De val van de regering is verworden tot een semantisch spelletje: wordt N-VA buiten geduwd of zet ze zichzelf eruit? Perceptiepolitiek, omdat niemand de zwartepiet toegespeeld wil krijgen voor vervroegde verkiezingen of een minderheidskabinet. De stellingenoorlog heeft een elegante oplossing onmogelijk gemaakt. N-VA wou geen wisselmeerderheid – ze heeft er toch een. N-VA wil niet naar Marrakesh – premier Michel gaat toch.

De heil moet daarom gezocht worden in een oplossing die constitutioneel langs alle kanten rammelt. Het doel? Tijd kopen – over enkele weken moet het pact immers formeel bekrachtigd worden in New York. De Roover waarschuwt: ‘met N-VA in de regering zal België dit pact niet goedkeuren in Marrakesh, noch New York.’ Zonder ultieme toegift van ofwel N-VA ofwel de entente MR-CD&V-Open VLD – een intussen erg onwaarschijnlijk scenario – is de tussenoplossing van de premier niet meer dan uitstel van executie.