‘Jan Jambon wil meer Vlaanderen ten koste van onze veiligheid’

N-VA legt bij monde van oud-minister Jan Jambon het voorstel op tafel om de federale politie op te splitsen in een Vlaamse, Waalse en Brusselse af­deling. Kristof Calvo en Jessika Soors van Groen staan niet te springen voor het plan: ‘Voor een veilige thuis hebben we meer samenwerking nodig, niet minder.’

Meteen na de aanslagen in onze hoofdstad in Brussel wees toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) de verbindingsofficier van onze politie in Turkije met de vinger. Geheel ten onrechte, dat is intussen gebleken én geconcludeerd door de parlementaire onderzoekscommissie.

Jan Jambon wil meer Vlaanderen ten koste van onze veiligheid.

Diezelfde Jan Jambon wil nu een verbindingsofficier voor de politie in… Wallonië. Want inderdaad – tromgeroffel – campagnetijd is communautaire tijd bij N-VA. Het laatste ideetje in de splitsingsbibliotheek van de Vlaams-nationalisten? De politie splitsen.

Jambon wil een Vlaamse en een Waalse politie, wij niet. Sterker nog, het splitsen van onze politie is waanzin. Wat gaan we doen in Brussel? De criminelen een Brussel-keuze gunnen? Mogen ze dan kiezen welke agent hen oppakt, in welke gevangenis ze hun straf zullen doorbrengen? Terwijl de geesten – ook in Franstalig België – rijpen voor net meer samenwerking in onze hoofdstad, wil Jambon de Brusselse politie opdelen. Een achtervolging op de Brusselse Ring, het belooft een heel avontuur te worden. Met het ‘confederaal model’ van Jambon gaat ons veiligheidsbeleid het klimaatbeleid achterna: iedereen is bevoegd, maar niemand is echt verantwoordelijk.

Kafka

Het splitsingspleidooi staat helemaal haaks op recente aanbevelingen om onze veiligheid te versterken.

Sinds de zesde staatshervorming zijn justitiële bevoegdheden als de juridische eerstelijnsbijstand, organisatie en werking van de justitiehuizen en het elektronisch toezicht overgeheveld naar Vlaanderen. De samenwerking tussen de Vlaamse en Waalse instellingen loopt ongelooflijk moeilijk en Brussel is vaak een zwarte vlek. Criminelen maken gretig gebruik van deze verwarring en spelen diensten tegen mekaar uit. In Brussel kan een crimineel voor één feit door een Franstalige rechter veroordeeld worden en voor een ander feit door een Nederlandstalige. Gevolgen? Kafkaiaanse situaties volgen waarbij het onduidelijk is in welke gevangenis een gedetineerde terechtkomt, welk justitiehuis voor de ex-gedetineerde bevoegd is, gepaard met disfunctionele communicatie wanneer iemand de voorwaarden van zijn enkelband niet naleeft en ga zo maar door.

Voor het Kanaalplan is er dan weer niet genoeg personeel bij de betrokken diensten. De moeilijke instroom aan personeel is deels te wijten aan de ernstige tekortkomingen van het rekruteringsproces bij de politie. Bovendien zien Vlaamse politiezones hun agenten naar Brussel trekken omdat daar aanzienlijk meer premies te verdienen zijn. Nog een pijnpunt is het schrijnend gebrek aan diversiteit binnen het politiepersoneel. Al deze knelpunten worden al jarenlang aangekaart. Jambon is er als minister niet in geslaagd om er tijdens zijn legislatuur oplossingen voor te vinden.

Georganiseerde concurrentie

Sterker nog: net voor N-VA uit de regering stapte heeft Jambon nog snel beslist dat agenten uit lokale zones in eender welke fase van hun contract kunnen overstappen naar federale diensten. Zo richtte Jan Jambon vorig jaar nog een nieuwe federale dienst op voor beveiligingsopdrachten in onder andere de luchthaven. In plaats van er personeel voor aan te werven, trekt hij agenten weg uit lokale politiezones. Hij beconcurreert met andere woorden de lokale politiezones, terwijl deze hun opdrachten in basispolitiezorg steeds uitgebreid zien worden. Een splitsing van de politie komt hoegenaamd niet tegemoet aan deze problemen, maar zal door haar complexe structuren net een bijkomende belasting worden voor een politieapparaat dat nu al onder druk staat.

Bij crisissituaties zoals terreuraanslagen en zware rellen is een eenheid van commando cruciaal. Politie- en veiligheidsdiensten hebben de voorbije jaren hard gewerkt om hierrond afsprakenkaders op te stellen. Een term die hierbij steeds gehanteerd wordt, ook door N-VA in haar eigen programma, is de ‘integrale’ aanpak. Deze integrale aanpak werkt alleen bij samenwerking tussen de verschillende belanghebbende diensten. Maar ondanks herhaaldelijke aanbevelingen van experten en parlementaire commissies bestaan er nog steeds verschillende informatiesystemen binnen de politiediensten en geraken deze niet op elkaar afgestemd. In haar veiligheidsprogramma stelt N-VA zelf minder onnodige duplicatie van diensten en efficiëntiewinsten voorop. Het splitsen van politie staat daar helemaal haaks op.

Jan Jambon is kandidaat-vereffenaar van ons land, waarbij de lijn tussen confederalisme en separatisme heel dun wordt.

Kandidaat-vereffenaar

We weten dus nu al dat het splitsen van veiligheidsbevoegdheden onze veiligheid niet ten goede zal komen. Meer Vlaanderen zal zorgen voor minder veiligheid, ook in Vlaanderen. Versnippering in de veiligheidsketen leidt altijd tot concurrentiedenken en problemen op het terrein. We weten eigenlijk ook wat er wél moet gebeuren om ons veiligheidsbeleid wel te versterken. Waarom maken we daar dan geen werk van?

Jan Jambon is, begrijpen wij, kandidaat-premier. (Hij was het wel bijna vergeten te melden op de persconferentie.) Met voorstellen zoals deze komt zijn ware ambitie eigenlijk bovendrijven. Hij is kandidaat-vereffenaar van ons land, waarbij de lijn tussen confederalisme en separatisme heel dun wordt. Wij kiezen voor een heel ander model: een samenwerkings- en ontmoetingsfederalisme met verkozen politici als bruggenbouwers. ‘Veilig thuis in een welvarend Vlaanderen’ predikt N-VA. Wel, voor zo’n veilige thuis hebben we meer samenwerking nodig, zeker niet minder.

Kristof Calvo (Groen) is federaal fractieleider en lijsttrekker voor de Kamer in Antwerpen. Jessika Soors (Groen) is lijsttrekker voor Vlaams-Brabant en experte deradicalisering.