‘Klokkenluiders zijn aangeschoten wild’

'Een bedrijf kan een journalist veel te gemakkelijk zwartmaken als een bedrijfsspion.' © .
Simon Demeulemeester

Zijn werknemers die misstanden in hun bedrijf openbaar maken weldra minder beschermd? De beroepsvereniging van Belgische journalisten vreest ervoor.

Een nieuwe Europese richtlijn zal weldra ook bij ons een strengere bescherming van bedrijfsgeheimen garanderen – het federale parlement keurt ze de komende weken goed. Ondernemers zijn blij met de nieuwe regels, journalisten zijn kritischer. ‘De oorspronkelijke tekst van de richtlijn maakte onderzoeksjournalistiek, zoals LuxLeaks en Panama Papers, zelfs simpelweg onmogelijk. De Europese Federatie van Journalisten (EFJ) heeft er stevig tegen gelobbyd’, zegt Pol Deltour, voorzitter van de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België (AVBB). ‘Daarna bevatte de richtlijn wél een stevig evenwicht tussen de bescherming van het bedrijfsgeheim en de vrijheid van informatie en journalistiek.’

Nu kan een bedrijf een journalist die met een klokkenluider werkt veel te gemakkelijk zwartmaken als een bedrijfsspion

En toch hebt u in de Kamercommissie Bedrijfsleven gevraagd om de wet nog aan te passen.

Pol Deltour: Dat klopt. De nieuwe richtlijn bevatte nog altijd te veel slordigheden en vage formuleringen van cruciale begrippen, wat de deur openzette voor misbruiken. Wij hebben aanpassingen voorgesteld, maar die zijn niet aanvaard. Dat heeft met politieke tegenkanting te maken – de huidige meerderheid is het bedrijfsleven niet ongunstig gezind – en met tijdsdruk: België had de richtlijn al vóór 9 juni moeten omzetten, waardoor de wet met de karwats door de commissie gejaagd moest.

Welke problemen hebt u aangekaart?

Deltour: Om u een voorbeeld te geven: de notie ‘bedrijfsgeheim’ geldt nu voor ‘alle mogelijke bedrijfsinformatie die een bedrijf zelf als vertrouwelijk bestempelt’. Maar wat als een bedrijf beslist dat zijn fiscale dossiers niet mogen worden vrijgegeven? Hoe kun je dan nog fraude uitbrengen?

Ons voorstel was: formuleer die opgevoerde bedrijfsbescherming expliciet als een bescherming tegen oneerlijke concurrenten. Dat is niet gebeurd. En daardoor dreigt de bescherming ook te zullen gelden tegen eigen werknemers die de klok willen luiden over malversaties. Voor de meerderheidspartijen volstaat de verwijzing naar ‘eerlijke handelspraktijken’ in de wet, voor ons niet. Nu kan een bedrijf een journalist die met een klokkenluider werkt veel te gemakkelijk zwartmaken als een bedrijfsspion.

Dreigen klokkenluiders het grootste slachtoffer te worden?

Deltour: Ja. Wij wilden de bescherming van federale en Vlaamse ambtenaren doortrekken naar de Waalse en Brusselse ambtenaren én naar alle Belgische werknemers in privébedrijven en de semipublieke sfeer van overheids-vzw’s. Zij zijn echt aangeschoten wild: ze moeten volgens de nieuwe wet ‘handelen in het openbaar belang’. Daardoor draai je de bewijslast om. Wij vinden dat het aan bedrijven is om te bewijzen dat iets wat uitkomt níét in het openbaar belang is.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content