Knack slaat de handen in elkaar met Zwijgen Is Geen Optie: ‘Weg met het defaitisme’

Murielle Scherre en Rudi Vranckx © .

Het YouTube-kanaal ZIGO (Zwijgen Is Geen Optie), dat sociaal geëngageerde interviews brengt, zoekt actief geld voor de wereldverbeteraars over wie het video’s maakt. Ook een samenwerking met Knack is op til.

Ach, die journalisten: ze zijn allemaal zuur en cynisch door met hun neus in de ellende, rampspoed en politieke kuiperijen te zitten. Het is een hardnekkig cliché, en het wordt vaak bevestigd. Tot je op YouTube het kanaal ‘Zwijgen Is Geen Optie’ (ZIGO) bekijkt. U vindt er geen spatje cynisme in de interviews die er sinds twee jaar worden gepost.

ZIGO laat geëngageerde mensen aan het woord, bij voorkeur ondernemers die hun hooggestemde principes in daden omzetten. Lingerieontwerpster Murielle Scherre, klimaatexpert Serge de Gheldere, gevangenisdirecteur Hans Claus, Mobile School-bezieler Arnaud Raskin, vegan-activist Tobias Lenaerts, oorlogsreporter Rudi Vranckx – het is maar een greep uit zowat 50 interviews die al meer dan anderhalf miljoen keer werden bekeken. Indrukwekkend, zeker als je daar het multiplicatoreffect van Knack.be bijrekent. De selectie van ZIGO-interviews behoort tot de meest bekeken onderwerpen van de Knack-website.

Nederland en Scandinavië staan open voor sociaal ondernemerschap. In Vlaanderen klinkt dat een beetje verdacht.

De keuze van praatgasten die Tom Mahy en Anthony Bosschem opvoeren, waaiert breed uit, maar er is een rode draad. ‘Alles draait rond hoop’, zegt Bosschem. ‘We willen dat de kijker achterblijft met een positief gevoel. Onze praatgasten zijn pioniers die anderen inspireren. “Weg met het defaitisme” is de spirit, we pakken de problemen aan. Onze nieuwe baseline vat het mooi samen: “ZIGO maakt optimisme makkelijk.”‘

Mahy en Bosschem zijn jeugdvrienden die twee jaar geleden allebei op het punt stonden vader te worden. Het nieuwe perspectief deed existentiële vragen rijzen. Blijven we aan de kant staan om schamper commentaar te geven op thema’s zoals kansarmoede, vluchtelingen, mobiliteit en klimaatverandering? Of kunnen we zelf bijdragen aan een betere toekomst voor onze kinderen?

Het hielp dat Mahy behalve filosofie ook regie had gestudeerd. Bosschem, een serieel ondernemer zonder diploma, bleek dan weer een geboren interviewer. Zijn naturel (de Gentse tongval wordt beslist niet verdoezeld) draagt veel bij tot de charme van de filmpjes. ‘We hadden geen idee of het zou lukken’, zegt Mahy. ‘Gelukkig was ons eerste gesprek met Murielle Scherre een voltreffer. We waren nochtans heel zenuwachtig, ze is tenslotte een bekende naam. We hielden een cadeautje achter de hand, en toen ze binnenkwam in de studio speelde op de achtergrond haar lievelingsmuziek. Drie uur heeft ze gepraat. Een fantastische vrouw, ze was erg open. Dat filmpje is nog altijd het meest bekeken en gedeelde van de hele reeks.’

Geldschieters

220 mecenassen hielden het platform de voorbije twee jaar in de lucht. Maandelijkse donaties schommelden tussen de 10 en de 50 euro, al zaten er ook eenmalige giften van duizenden euro’s tussen. Genoeg om behalve een YouTube-kanaal ook een website en een nieuwsbrief te onderhouden.

Knack slaat de handen in elkaar met Zwijgen Is Geen Optie: 'Weg met het defaitisme'

ZIGO is niet vies van coproducties, zoals een door Vluchtelingenwerk Vlaanderen gesponsorde reportage over jongeren die de migratiepoorten van Europa bezoeken. ‘Ons businessmodel draait niet alleen om geld’, zegt Bosschem. ‘Mecenassen krijgen via de nieuwsbrief heel wat extra’s. Zo ontstaat er vaak een intense dialoog met de pioniers of met andere mecenassen. Heel wat praatgasten werden ons trouwens vanuit die community aangereikt, het is echt tweerichtingsverkeer.’

Toch hebben ze hun crowdfundingsmodel radicaal omgegooid. Eind vorig jaar richtte het duo een bvba op. Mahy en Bosschem, die commerciële opdrachten moesten aanvaarden om de eindjes aan elkaar te knopen, wilden zich voltijds op ZIGO toeleggen. Toch was dat niet de voornaamste ambitie. ‘We willen dat onze pioniers zelf beter worden van ons succes’, legt Bosschem uit. ‘Daarom gaan we onze inkomsten fiftyfifty verdelen met pioniers die een financieel steuntje kunnen gebruiken. Wie wat krijgt, daarover laten we de community meebeslissen. Ook de selectie van praatgasten zal anders verlopen. We hebben een white paper opgesteld, een hiërarchie van maatschappelijke problemen die als redactionele lei- draad zal dienen. Dat is geen nattevingerwerk, we hebben daar rapporten van het IMF, de OESO en Eurostat voor geraadpleegd.’

Geldschieters werden gezocht en gevonden. Piet Colruyt van de bekende supermarktfamilie en eerder als social impact-investeerder te gast in de ZIGO-studio, kwam met 80.000 euro eigen middelen over de brug. Dankzij die injectie kan ZIGO 2.0 deze week van start gaan. Facebook-trailers, podcasts en tienminutenmontages moeten het bereik nog groter maken, net zoals de maandelijkse live interviewsessie in de Gentse Vooruit. Kijkers worden uitgenodigd om als mecenas in te tekenen op de nieuwsbrief, die achter een betaalmuur verdwijnt en de hoeksteen van de hele opzet wordt. ‘Hoe meer mecenassen, hoe meer geld we kunnen verdelen onder de pioniers’, zo vat Mahy het samen. ‘Volgend jaar hopen we een budget van 200.000 euro bijeen te harken, zodat we 100.000 euro kunnen uitdelen.’

Knack slaat de handen in elkaar met Zwijgen Is Geen Optie: 'Weg met het defaitisme'
© .

Sociaal ondernemen

Het concept is uniek in de wereld. ‘Op termijn willen we ermee naar het buitenland’, zegt Bosschem. ‘Nederland en de Scandinavische landen staan open voor sociaal geëngageerd ondernemerschap. In Vlaanderen klinkt dat nog altijd een beetje verdacht, alsof er een contradictie bestaat tussen streven naar rendement en ijveren voor een betere samenleving. Wie zich door idealisme laat drijven, komt haast vanzelf in het subsidiecircuit terecht. ZIGO gaat daartegenin. Een van onze interessantste pioniers is Benjamin Gérard van Rising You, een organisatie die klimcursussen voor jonge vluchtelingen organiseert als opstap naar de arbeidsmarkt. Met succes: sommigen van die gasten worden door bedrijven zoals Elia of Proximus ingehuurd om hoogspanningsmasten en gsm-antennes te onderhouden. Een knap staaltje van sociaal ondernemerschap.’

Memorabel was Paulien Verhaest, de eerste ecobloemiste van Gent en omstreken die haar ruikers van ecologische seizoensbloemen per fiets thuisbezorgt. Marjan Gryson, die met haar vzw Touché ex-gedetineerden leert omgaan met agressie, maakte ook indruk. Hetzelfde kan gezegd worden van Saskia Van Nieuwenhove die als freelance onderzoeksjournaliste de Vlaamse jeugdzorg opvolgt. ‘We zijn het blijst met video’s die een concreet gevolg teweegbrengen’, zegt Mahy. ‘Zo krijgen we vaak reacties van leerkrachten die met ons materiaal in de klas aan de slag gaan.’

Als ze er dan toch een favoriet moeten uitpikken, komen de Gentenaren uit bij Nozizwe Dube. ‘Je moet het maar doen’, zegt Bosschem. ‘Als veertienjarig meisje met je moeder vanuit Zimbabwe naar hier verhuizen zonder een woord Nederlands te kennen, en het vier jaar later tot voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad schoppen. Ze studeert intussen rechten, en is nog altijd op vele fronten actief. Ik probeerde haar tijdens ons gesprek te overtuigen om in de politiek te stappen. In de video zie je haar twijfelen. Misschien, zo vreesde ze, zouden de kiezers haar niet als een echte Vlaming aanvaarden. Maar kijk, niet veel later zette ze toch de stap: ze staat bij de gemeenteraadsverkiezingen op een CD&V-lijst.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content