N-VA verwerpt bijdrage gezinnen voor gascentrales

N-VA liet begin dit jaar weten de regering in lopende zaken te willen helpen om nog voor de verkiezingen met een steunmechanisme voor nieuwe gascentrales te komen. Maar de partij wil niet dat de gezinnen daarvoor een extra bijdrage op de energiefactuur moeten betalen. Energieminister Marie Christine Marghem (MR) schat die bijdrage op zo’n 15 euro per jaar.

Om de kernuitstap in 2025 mogelijk te maken zijn zeven tot negen nieuwe gascentrales nodig. Die vormen een noodzakelijke aanvulling op hernieuwbare energie, omdat de zon nu eenmaal niet altijd schijnt en er niet elke dag wind is. Over de kost van die centrales circuleren verschillende bedragen. N-VA-voorzitter Bart De Wever had het deze week over een totaalbedrag van 9 miljard euro.

Een studie van consultant PWC had het over een jaarlijkse kost van 350 miljoen euro. Energieminister Marghem werkt aan een kaderwet om de bouw van de centrales snel mogelijk te maken. ‘Er komt een vorm van steun via de factuur van de consumenten en de bedrijven en de staat zal ook een deel dragen’, zei ze donderdag in Terzake op Canvas. ‘We hebben een studie laten maken, waaruit blijkt dat het gemiddeld 15 euro per huishouden per jaar zal kosten. De precieze bedragen komen in de uitvoeringsbesluiten van de kaderwet.’

‘Bedrog’

N-VA zei in januari alles op alles te willen zetten om het steunmechanisme van de regering in lopende zaken mee goed te keuren voor de verkiezingen. De huidige plannen, met een nieuwe bijdrage, ziet de partij echter niet zitten. ‘Wat is voor de burger het verschil tussen een nieuwe bijdrage en een nieuwe belasting?’, vraagt voormalig minister Johan Van Overtveldt.

Andries Gryffroy, energiespecialist van de partij in het Vlaams Parlement, heeft het over bedrog. ‘Marghem blijft erbij dat alle kerncentrales sluiten in 2025 en vervangen worden door gascentrales. Maar hoeveel dit zal kosten weet de minister niet of wil ze het gewoon niet zeggen?’

In een Facebookpost zegt Marghem dat een derde van de factuur nu al naar de steun aan hernieuwbare energie gaat. ‘Terwijl die maar goed is voor 10 procent van de productie.’ Voor Gryffroy is dat reden genoeg om geen extra heffingen meer in te voeren.

CD&V wil doorgaan

‘We kunnen het steunmechanisme voor de gascentrales ook met andere partijen goedkeuren. Iedereen wil een kernuitstap in 2025.’ Dat zegt Leen Dierick, energiespecialist van CD&V, in reactie op de kritiek van N-VA.

‘Het capaciteitsvergoedingsmechanisme, de subsidie voor de gascentrales dus, is besproken in de regering toen N-VA daar nog deel van uitmaakte’, reageert Kamerlid Leen Dierick. ‘Het is echter niet meer mee bekrachtigd door N-VA. Het zal nu als wetsvoorstel in het parlement worden gebracht, en ik hoor dat er ook andere partijen bereid zijn om het mee goed te keuren.’

CD&V is er vrij gerust in dat het mechanisme er nog voor de verkiezingen komt. ‘Maar ook wij maken ons zorgen over de betaalbaarheid van de factuur’, zegt Dierick. ‘In het regeerakkoord staat dat er een energienorm moet komen, om te vermijden dat de elektriciteit bij ons veel duurder wordt dan in de buurlanden. Daarover blijft het stil bij Marghem.’

Marghem kaatst bal terug

‘Het is van het grootste belang om zo snel mogelijk de kaderwet over het capaciteitsvergoedingsmechanisme te stemmen, om ten laatste in 2021 te kunnen beginnen met de aanbestedingen van de gascentrales. Op die manier kunnen we de kalender voor de kernuitstap respecteren, maar dat is gewoon niet wat de N-VA wil.’ Zo reageert Energieminister Marie Christine Marghem (MR) op de kritiek van de voormalige regeringspartner.

Zoals gezegd, heeft N-VA weinig begrip voor het feit dat de minister niet communiceert over de kostprijs van de nieuwe centrales. ‘Maar dat is gewoon onmogelijk’, reageert Marghem. ‘Het capaciteitsvergoedingsmechanisme is gebaseerd op de concurrentie tussen de verschillende operatoren, zodat de consument zo weinig mogelijk moet steunen.’

Omdat er nog geen aanbesteding is, zijn er ook nog geen aanbiedingen van de operatoren. ‘Ook de elektriciteitsprijs op het moment dat de nieuwe centrales in werking treden, speelt een rol. De financiering zal dus pas worden uitgewerkt in uitvoeringsbesluiten, na de stemming van de kaderwet. De schatting van 15 euro per gezin komt uit de studie van het Planbureau en professor Johan Albrecht.’

Marghem betreurt naar eigen zeggen de agressiviteit en de veralgemeningen van voormalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA). ‘Hij lijkt campagne te willen voeren op de rug van zijn voormalige partners.’

Francken tweette vrijdagochtend dat veel MR-ministers al jarenlang een blok aan het been zijn.