Ongezien: prins Laurent schrijft vlammende brief aan Charles Michel

© Le Vif/L'Express

In een brief aan premier Charles Michel stelt de Belgische prins de regering in gebreke en eist hij dat ze hem helpen de 50 miljoen euro te recupereren die de Libische overheid aan zijn ondertussen ter ziele gegane vzw moet betalen. Hij heeft het over ‘aasgieren’ die rond de schuldvordering cirkelen en beschuldigt minister Reynders van discriminatie. Dit is ongezien in de geschiedenis van onze monarchie, bericht Le Vif/L’Express.

Het is een brief van drie pagina’s die gedateerd is op 24 januari 2019. Hij is gericht aan ‘meneer de eerste minister’ en ondertekend door ‘Laurent de Belgique’. Nooit eerder heeft een lid van de koninklijke familie zich op zo’n manier tot een federale regeringsleider gericht. In deze nieuwe brief uit de jongere broer van koning Filip opnieuw zijn ongenoegen over de manier waarop de regering van Charles Michel dit dossier heeft aangepakt.

Alles draait om bevroren Libische tegoeden en de ex-vzw van de prins, GSDT (Global Sustainable Development Trust). De Libische overheid is in 2014 definitief veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding aan de vzw wegens contractbreuk in 2010, en toch slaagt de vereffenaar er niet in het geld te recupereren.

Tot op heden heeft de regering nooit willen ingaan op het verzoek van GSDT om druk uit te oefenen op Libië, noch om een deel van de Libische fondsen die in België geblokkeerd staan vrij te geven. Alles samen bedraagt de som vandaag 50 miljoen euro, inclusief intresten. Als gevolg van een resolutie van de Veiligheidsraad heeft de VN in maart 2011 meer dan 12,8 miljard euro aan Libisch kapitaal bevroren bij Euroclear Bank in Brussel. Die miljarden behoren toe aan de Libyan Investment Authority (LIA), een soeverein fonds dat in 2006 is opgericht door het regime van toenmalig president Muanmar Kadhafi met de bedoeling om inkomsten uit petroleum in de wereldwijde economie te investeren. Sinds de val van de ‘Gids’ heeft de VN sommige tegoeden vrijgegeven, maar niet die van de LIA, die destijds geleid werd door de familie Kadhafi. Die gelden zijn nog steeds bevroren bij de Brusselse Euroclear Bank, waarvan het adres… Koning Albert II-laan is.

Ik heb geen zin meer om lijdzaam toe te kijken en stil te hopen op een juridische oplossing.

Prins Laurent

In zijn brief maakt Laurent er weinig woorden aan vuil: ‘Ik heb geen zin meer om lijdzaam toe te kijken en stil te hopen op een juridische oplossing die u maar lijkt niet te willen uitvoeren, ondanks de talrijke discrete pogingen van mijn advocaten de jongste jaren.’ De prins roept zijn rechten in en stelt de regering ‘in gebreke’.

De officiële brief is ook aan de voorzitter van de Kamer, Siegfried Bracke (N-VA), gestuurd zodat hij die aan de andere parlementsleden kan bezorgen, waardoor de brief onvermijdelijk openbaar wordt. Een doelbewuste demarche.

Temeer omdat hij één regeringslid in het bijzonder viseert: Didier Reynders (MR). Laurent beweert dat de minister van Buitenlandse Zaken heeft gelogen toen die ‘elke tussenkomst ten voordele van andere Belgische ondernemingen ontkende… voor hij precies het omgekeerde zei’, in de Kamer, op 22 november 2018 tijdens een interpellatie over de schuldvordering van de vzw GSDT. Laurent vraagt zich af waarom Reynders in de bres sprong voor bepaalde bedrijven die vergoed wilden worden voor facturen die Libië nooit had betaald (FN Herstal en CK Technology, allebei actief in de wapensector), maar niets wilde doen voor GSDT, een milieuorganisatie die als doel had de Libische kuststreek te herbebossen.

Volgens hem gaat het overduidelijk om ‘discriminatie’. Voorts beklemtoont hij dat ‘een dergelijk verzuim lijkt samen te vallen met de demarches van louche tussenpersonen die beloven dat de vzw de schadevergoeding betaald kan krijgen mits ‘aanzienlijke’ commissies’. Hij voegt er snel aan toe: ‘Het spreekt voor zich dat ik de corruptie niet wil voeden en dat ik nog minder te vinden ben voor eventuele retrocommissies in België waartoe de afwezigheid van transparantie in dit dossier aanleiding zou kunnen geven.’ In zijn brief wijst de prins eveneens op ‘een ongeziene en illegale inmenging van een Belgisch en Europees regeringslid in een gerechtelijke procedure’. Een niet mis te verstane beschuldiging.

Geprogrammeerde bom

De inhoud van deze brief, die de prins persoonlijk aan Michel heeft gericht, is een ‘bom’ en de politiek kan het zich niet permitteren om er niet op te reageren. Naar alle waarschijnlijkheid is elk woord in de brief gewikt en gewogen tijdens uitgebreide overlegsessies met de raadgevers van de prins: Laurent Arnauts, Pierre Legros (bij wie Charles Michel stage heeft gelopen na zijn rechtenstudies), Alex Tallon, Robert Wtterwulghe, Jean-Pierre De Bandt… Sinds het begin van de affaire begrijpen deze advocaten de houding van de regering niet.

Samen met de prins vragen zij zich af of er soms nog andere dingen op het spel staan. Zoals het feit dat België vorig jaar een zitje in de VN Veiligheidsraad wilde en daarvoor op de stemmen van zoveel mogelijk landen rekende? Dat verklaart veel, maar niet alles. In hun ogen houdt de regering de Libische debiteur een hand boven het hoofd, hoewel een rechter in Brussel al meer dan vier jaar geleden een definitief vonnis heeft geveld in het dossier GSDT. In één moeite snijden diezelfde advocaten een andere delicate kwestie aan, namelijk de deblokkering door België van de intresten op de Libische tegoeden die bevroren zijn bij Euroclear Bank (1,5 miljard euro op vijf jaar tijd, van oktober 2012 tot oktober 2017).

In zijn brief wijst de prins op ‘een ongeziene en illegale inmenging van een Belgisch en Europees regeringslid in een gerechtelijke procedure’

De bevriezing die in 2011 opgelegd was door de VN betrof eveneens de intresten en dividenden op deze tegoeden. Maar de Schatkist (FOD Financiën) heeft de vrijgave goedgekeurd van de intresten die zijn opgebouwd tussen 2012 en 2017. Al enkele weken probeert de commissie Financiën van de Kamer te achterhalen hoe die beslissing tot stand is gekomen en welke minister daarvoor zijn fiat heeft gegeven. Afgelopen september werd de regering nog op de vingers getikt door de experts van de VN die naar Brussel waren afgereisd om de zaak te onderzoeken. Ook zij waren van oordeel dat het standpunt van België wel heel erg naar Libië neigde.

Laurent heeft deze timing niet toevallig uitgekozen. Hij stuurt zijn brief op het ogenblik dat de hoorzittingen in het parlement over het Libische dossier volop aan de gang zijn en dat de regering, die niet langer over een meerderheid beschikt na het vertrek van de N-VA, verzwakt is. Vanaf de oppositiebanken heeft de N-VA, die ervan droomt om de koninklijke familie naar de uitgang te begeleiden, minder middelen om de gemoederen op te hitsen tegen de woede-uitbarsting van Laurent. Het is nu afwachten hoe de eerste minister, die niet meer gebukt gaat onder het juk van zijn Vlaams-nationalistische partner, zal reageren op de beschuldigingen.

In de loop van deze legislatuur waren de relaties tussen de prins en de eerste minister op zijn zachtst gezegd gespannen. Denk maar aan het voorval op de receptie op de Chinese ambassade ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van het ‘Volksbevrijdingsleger’ in 2017, waarop Laurent aanwezig was zonder de regering daarvan te verwittigen. Wat volgde, was schaamteloos haantjesgedrag, dat de prins moest bekopen met het verlies van een deel van zijn dotatie in maart 2018. Die beslissing vocht hij op 20 juli aan voor de Raad van State. En nu is er dus de vlammende brief over GSDT.

Het partijtje armworstelen wordt grimmiger. Politiek gezien heeft de eerste minister niet veel te verliezen aangezien zijn regering toch al ontslagnemend is. Maar als de affaire zich verder ontwikkelt, met nieuwe gênante onthullingen, dan zou de electorale prijs weleens hoog kunnen zijn. Zonder rekening te houden met het onderzoek naar de witwasserij van de Libische fondsen, dat geleid wordt door de Brusselse rechter Michel Claise, die op 17 december van vorig jaar een huiszoeking heeft bevolen bij de FOD Financiën.

Dit artikel werd vertaald uit het Frans door Jessica Dobbelaere.

Lees hier de hele brief (Frans, pdf). In het nummer van Le Vif/L’Express deze week leest u meer over de brief.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content