‘Vakbonden doen veel meer dan werkloosheidsuitkeringen betalen’

‘Vakbonden doen voor werklozen meer dan enkel werkloosheidsuitkeringen overschrijven’, stelt Jolien Pollet (ACV). Ze reageert op het voorstel van Jong VLD-voorzitter Maurits Vande Reyde die het systeem wil vervangen door blockchain-technologie.

Jongerenpartijen zetten zich graag in de kijker met straffe voorstellen. Het probleem met straffe voorstellen is echter dat ze volgens mij soms getuigen van weinig kennis ter zake. Maurits Vande Reyde, voorzitter van jong VLD, liet deze week ook zo’n ballonnetje op. Vakbonden die werkloosheidsuitkeringen betalen? Niet efficiënt genoeg. Laten we dat ‘oplossen’ met blockchain. Want waarom vakbonden en administratief personeel inzetten, als het kan met algoritmen?

Wel. Omdat vakbonden voor werklozen méér doen dan enkel werkloosheidsuitkeringen overschrijven. En er zijn nog wel wat argumenten om de uitbetaling door de vakbonden te laten gebeuren.

Vakbonden staan ten dienste van werknemers, of ze nu werkend of werkzoekend zijn. En dat doen vakbonden niét uit winstbejag, maar vanuit hun grondbeginsel: solidariteit. Vanuit dat streven hebben vakbonden de werkloosheidsverzekering uitgevonden. Eind 19^de, begin 20ste eeuw deden vakbondsleden iedere maand een bijdrage aan een kas waarop ze in geval van werkloosheid beroep konden doen. Werkgevers richtten kassen op voor vakantiegeld en kinderbijslag. Allemaal buiten de overheid die daar toen weinig of geen belangstelling voor had. Al in 1944, met het Sociaal Pact, werd dit systeem verankerd. Werkgeversorganisaties kregen daarbij een rol als uitbetalingsinstelling van kinderbijslag en vakantiegeld voor hun leden (via kassen georganiseerd in sociale secretariaten). Vakbonden betaalden de werkloosheidsuitkeringen uit. Mutualiteiten betalen ziekte-uitkeringen uit.

Mensen komen bij de vakbond terecht omwille van verschillende redenen. Het overgroot deel van de leden werkt en rekent op de vakbond voor vertegenwoordiging. Anderen worden lid wanneer ze werkloos worden, nog anderen wanneer er problemen ontstaan op hun werk, anderen zoeken hulp bij hun loopbaan, of bij keuzes in hun loopbaan (tijdskrediet, omscholing, …). Nog anderen worden lid vanuit ideologische overtuiging. Voor élk van deze (toekomstige) leden willen we er zijn. Van de eerste stap op de arbeidsmarkt, tot de laatste. Het is toch logisch dat bij een problematisch moment in de loopbaan zoals een ontslag, vakbonden hun leden helpen? De knowhow, de begeleiding, … hebben ze immers in eigen huis. Het kort op de bal kunnen spelen bij het mogelijks ontstaan van sociale problemen, is een duidelijke maatschappelijke meerwaarde.

De werkloosheidsdienstverlening is veel meer dan het op de rekening zetten van de werkloosheidsuitkering. De vakbond staat de mensen bij in alles wat daarbij komt kijken. Het dossier opmaken én voorafgaande controles uitvoeren. Indien nodig tussenkomen bij de werkgever. Individuele klachten en problemen die via deze dienstverlening binnenkomen, bundelen en er mee aan de slag gaan in het sociaal overleg.

Geen ‘winst’ op werklozen

Eén van de voorwaarden van het uitbetalen van de werkloosheidsvergoeding is dat vakbonden er géén winst op mogen maken. Uiteraard krijgen de vakbonden een vergoeding om de werkloosheidsdossiers af te handelen; zeg maar om het personeel en de middelen te betalen voor deze dienstverlening. Die middelen mogen enkel daarvoor gebruikt worden. Daarom heeft uitbetalingsinstelling van de vakbond een eigen, gescheiden boekhouding. Die nauwgezet gecontroleerd wordt door een eigen audit-dienst, door de RVA en door het Rekenhof.

Het bedrag dat vakbonden per dossier krijgen, ligt trouwens veel lager dan de werkelijke kost. Vakbonden kosten per dossier ook de helft minder dan de Hulpkas. Het gebeurt dus al heel efficiënt. Maar toch denkt Jong VLD dat dat nog goedkoper kan, door een openbare aanbesteding te doen.

Maar wie zal hierop intekenen? Ondernemingen/instanties die mét winstbejag de werkloosheid willen uitbetalen? Dat kan niemand wensen. Ook het idee van de “blockchain” is weinig realistisch, en het voorbeeld zoals in het VK voor ogen nemen is al helemaal absurd. Zoals ook Arn Houthooft van ACLVB Jongeren aanhaalde, werden daar privacyrechten met de voeten getreden. Uitbetalen van uitkeringen via “GovCoin” en dan de uitgaven van diezelfde werklozen in de gaten houden? Méér ‘1984’ hoeft het niet meer te worden.

Werkloosheidsuitkeringen betalen als ledenfabriekje?

Een kleine discussie met Vande Reyde op Twitter, brengt naast het kostenargument nog een andere motivatie van Jong Open VLD naar boven.

“Vakbonden mogen bestaan, maar de leden moeten op democratisch eerlijke manier verkregen worden.”

https://twitter.com/Mauritsvdr/status/915661882844950529Maurits Vande Reydehttps://twitter.com/Mauritsvdr

Eum. Vakbonden mogen gerust bestaan, leden moet je wel op een democratisch eerlijke manier krijgen.

— Maurits Vande Reyde (@Mauritsvdr) October 4, 2017

Daar knelt het liberale schoentje. Jong VLD verwijt vakbonden om op een ondemocratische manier leden te werven door hun dienstverlening. Dat is zoals een bakker verwijten dat hij klanten heeft omdat hij brood verkoopt. Dat vakbonden echter hun leden op een ondemocratische manier verkrijgen, is ook nog om een andere reden niet correct. Werkzoekenden kunnen er perfect voor kiezen hun werkloosheidsuitkering te laten uitbetalen door de Hulpkas.

Wat Vande Reyde waarschijnlijk stoort is dat vakbonden dankzij hun leden, werkenden en werkzoekenden, een breed maatschappelijk draagvlak opbouwen. Wat nog al eens durft botsen met zijn eigen liberale agenda.

Maar de vakbonden zullen zich blijven inzetten voor de rechten van alle werknemers, werkenden én werkzoekenden, tot spijt van wie het benijdt.