Ludo De Brabander

‘Voor echte vrede is het nog even wachten op leiders die zich niet laten inpakken door de militaire industrie’

Ludo De Brabander Woordvoerder van Vrede vzw

‘Echte vrede is maar mogelijk is als we de oorzaken van veel geweld, zoals armoede, honger, ziekte en de vernietiging van het leefmilieu de wereld uit helpen’, schrijft Ludo De Brabander op de Internationale Dag van de Vrede.

In 1981 koos de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 21 september uit als Internationale Dag van de Vrede. In het hoofdkwartier van de VN in New York wordt de vredesklok geluid, een gift van Japan, het land dat aan het eind van de Tweede Wereldoorlog aan de lijve de gruwel van kernwapens ondervond. De jaren tachtig waren de hoogdagen van de vredesbeweging. In Europa kwamen vele honderdduizenden mensen op straat om een halt toe te roepen aan de gevaarlijke kernwapenwedloop.

Jarenlange mobilisaties en petities zetten de nodige druk op de wereldleiders om ontwapeningsverdragen te sluiten. Even leek het er op dat het gezond verstand zou zegevieren en de mensheid zou verlost worden van deze massavernietigingswapens. Dat de onderhandelingen, de gesloten akkoorden en het einde van de Koude Oorlog ook tot een algemene ontwapening konden leiden en wie weet, tot meer vrede zouden leiden.

Voor echte vrede is het nog even wachten op leiders die zich niet laten inpakken door de militaire industrie.

Je kan behoorlijk cynisch worden als je ziet hoe de vleugels van de herfst een blijvende schaduw lijken te werpen op de vrede. Het nucleaire zwaard van Damocles blijft onze planeet bedreigen. De kernwapenarsenalen tellen 15.000 gruwelwapens die met miljardenbudgetten worden gemoderniseerd. Dat geldt ook voor de Amerikaanse B61 kernbommen die in Kleine Brogel staan opgesteld in NAVO-verband. Het zijn Belgische gevechtsvliegtuigen – onze regering wil ze met een miljardencontract vervangen – die ze in tijd van oorlog moeten transporteren.

De Koude Oorlog lijkt wel weer teruggekeerd. De NAVO blaast de dreiging met Rusland op, hoewel haar defensiebudget twintig keer groter is. Desondanks vindt de NAVO dat de militaire uitgaven van haar lidstaten met vele tientallen miljarden Euro moeten stijgen. In haar schoot is daarover een norm van 2% van het BBP afgesproken. Als België deze NAVO-norm volgt, dan betekent dat meer dan een verdubbeling van het Belgische defensiebudget. In naam van vrede en veiligheid worden militaire interventies opgezet die landen als Afghanistan, Irak, Libië, Syrië en Jemen in complete chaos hebben gedompeld.

Na de Tweede Wereldoorlog moest een nieuwe VN-Veiligheidsraad ons voor een nieuwe ‘gesel van de oorlog behoeden’. Maar de zetelende permanente leden ervan (VS, Rusland, China, Groot-Brittannië en Frankrijk), het orgaan dat verantwoordelijk is voor het bewaren van de internationale vrede en veiligheid, zijn samen goed voor bijna driekwart van de wapenhandel die conflicten wereldwijd voedt. Oorlogslanden als Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (Jemen!) zijn de belangrijkste klanten van de Europese Unie, die in 2012 nog de Nobelprijs voor de vrede kreeg.

Tegelijk doen de Europese leiders er alles aan om de vluchtelingen van hun militaire interventies, wapenhandel en economische ontwrichting de deur te wijzen. NGO’s die hun verantwoordelijkheid nemen om oorlogsvluchtelingen op hun gevaarlijke overtocht langs de Middellandse Zee te redden, worden geculpabiliseerd door anti-immigratie populisten die het Europees discours en beleid verder in dehumaniserende richting duwen.

De vrede lijkt veraf. En toch weiger ik pessimistisch te zijn.

Ik kan zo wel een tijdje doorgaan met voorbeelden die het cynisme op deze wereldvredesdag kunnen voeden. De vrede lijkt veraf. En toch weiger ik pessimistisch te zijn. Overal in de wereld nemen mensen het heft in handen. Ze kiezen voor dialoog of steken een helpende hand uit naar zij die de oorlog ontvluchten. Duizenden vrijwilligers steken elke dag de handen uit de mouwen om gestrande vluchtelingen onderdak, voedsel en kledij te geven. Het is hun manier van verzet tegen een falend beleid en de onmenselijke behandeling van mensen in nood.

Dat de vredesgedachte leeft zien we ook in tientallen gemeenten waar mensen, scholen en overheden symbolisch de veelkleurige vredesvlag uithangen. 150 Belgische burgemeesters schreven vandaag een open brief aan de regering om haar te overtuigen het vorige zomer afgesloten VN-verdrag voor een verbod op kernwapens te ondertekenen. Zij weten zich gesteund door een recente enquête waarin 66% van de bevraagden zegt dat België het kernwapenverbod moet onderschrijven.

Echte vrede is maar mogelijk is als we de oorzaken van veel geweld, zoals armoede, honger, ziekte en de vernietiging van het leefmilieu de wereld uit helpen. De tientallen miljarden die de NAVO extra wil investeren in de militaire apparaten van haar leden slorpen de schaarse middelen op die broodnodig zijn voor investeringen in reële menselijke veiligheid. Bovendien is het net deze nieuwe wapenwedloop die onze veiligheid in gedrang brengt. Je kan je bevolking geen veiligheid brengen als de ‘ander’ zich geviseerd, onveilig en bedreigd voelt.

Het is hoog tijd dat de draad opnieuw wordt opgenomen van het proces dat in de jaren zeventig in Europa is opgestart toen de tegenstanders rond de tafel plaatsnamen om via diplomatie, vertrouwenwekkende maatregelen, ontwapeningsakkoorden en controlemechanismen de dreiging van een nieuwe grootschalige oorlog af te wenden. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking (OVSE) die daaruit is ontstaan, kan misschien eens grondig worden afgestoft en opnieuw het forum worden van een collectief veiligheidssysteem.

Het zou een begin zijn. Maar wellicht is het nog even wachten op verlichte leiders die zich niet laten inpakken door de militaire industrie, geen paniekvoetbal spelen rond vluchtelingen en begrijpen dat vrede een werkwoord is.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content