Wat met de arbeidsdeal? ‘De opbrengst was compleet opgeblazen’

Hendrik Bogaert © Belga
Stavros Kelepouris
Stavros Kelepouris Journalist Knack.be

CD&V-Kamerlid Hendrik Bogaert is er niet erg rouwig om dat de aangekondigde degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen vermoedelijk op de lange baan wordt geschoven. Maar de overige delen van de arbeidsdeal had hij wel graag uitgewerkt gezien.

De val van de regering zorgt dan misschien voor politieke stilstand, maar voor de begroting kan die in zekere zin goed uitpakken. Nu de regering in lopende zaken gaat, zal gewerkt worden met een budget van voorlopige twaalfden. Er kan dan iedere maand niet meer uitgegeven worden dan een twaalfde van de begroting van het vorige jaar.

‘In principe zijn die voorlopige twaalfden besparend,’ voorspelt Hendrik Bogaert, Kamerlid voor CD&V. ‘We hebben dat ook gezien in de lange periode van lopende zaken ten tijde van de regering van Yves Leterme. Er worden dan geen zotte nieuwe uitgaven meer gedaan bij gebrek aan dekking. Daar is het systeem ook voor bedoeld.’

In principe zijn die voorlopige twaalfden besparend.

Hendrik Bogaert (CD&V)

Lopende zaken betekent anderzijds ook dat van de grote arbeidsdeal die op de agenda stond niet veel meer in huis zal komen. De arbeidsdeal, die deze zomer afgeklopt werd, vormde het laatste grote akkoord van de federale regering, al moesten veel van de maatregelen dus nog concreet vorm krijgen.

De opbrengst van de arbeidsdeal werd volgens Bogaert op zo’n 500 miljoen geraamd. ‘Maar bon, ik heb ook altijd gezegd dat dat een compleet opgeblazen getal was. De impact zou sowieso veel lager liggen, dus de gemiste opbrengst is niet gigantisch.’

Op langere termijn betekent uitstel van de hervorming wel een enorme gemiste kans, zegt Bogaert. Professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) is het daarmee eens. ‘We zitten nu met virtueel beleid. Er is deze zomer heel veel afgesproken dat in principe niet zal uitgevoerd worden. Het waren geen reuzensprongen en er is veel meer nodig om onze werkzaamheidsgraad op een aanvaardbaar niveau te brengen, maar ik ben er wel van overtuigd dat de arbeidsdeal netto heel wat banen opgeleverd zou hebben.’

Nu dat alles op de helling komt te staan, ziet Baert twee grote problemen op ons afkomen. ‘Ten eerste zitten we met een zeer krappe arbeidsmarkt. Verder doen zoals we nu bezig zijn betekent dat werkgevers hun vacatures niet ingevuld krijgen en dat jobs naar het buitenland verhuizen. Dat zijn banen die verkwanseld worden: we kunnen vacatures niet in een koelkast stoppen tot een volgende regering aan de macht is. Bovendien blijft de goede conjunctuur niet eeuwig duren. Op een bepaald moment komt er opnieuw een laagconjunctuur met meer werkloosheid en afdankingen. Als het huis dan niet op orde staat, komen we in de problemen.’

De arbeidsdeal valt uiteen in enerzijds een pakket van 28 maatregelen die inzetten op activering en knelpuntberoepen, en anderzijds de aangekondigde degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen: die uitkeringen zouden tijdens het begin van de werkloosheid hoger liggen, maar daarna sneller dalen om zo werklozen financieel sterker te motiveren weer aan het werk te gaan. Het was CD&V-minister Kris Peeters die die laatste maatregel vorm moest geven, maar dat ging niet van harte: het was vooral N-VA die op de maatregel aandrong.

Stijn Baert is zelf een van de grote pleitbezorgers van die degressiviteit. ‘Dat zal bij sommige mensen wel helpen om hen sneller aan het werk te krijgen,’ zegt ook Hendrik Bogaert, maar hij heeft grote vraagtekens bij de effectiviteit van de maatregel. Er zal volgens hem veel meer nodig zijn om de werkzaamheidsgraad op te krikken. ‘Er zijn luie werklozen, maar ik geloof niet dat dat het algemene beeld is.’

Ik ben er wel van overtuigd dat de arbeidsdeal netto heel wat banen opgeleverd zou hebben.

Professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent)

Een veel acuter probleem is volgens de CD&V’er dat een heleboel inactieven niet meer op de arbeidsmarkt komen omdat ze niet de juiste talenten en vaardigheden bezitten. Daarom wil hij dat er werk gemaakt wordt van intensieve opleidingsprogramma’s voor wie meer dan twee jaar zonder werk zit. ‘Die mensen moeten in een trainingsprogramma gestopt worden, dat veel revolutionairder is dan wat de VDAB nu al doet. De opleiding wordt dan een fulltime job van negen tot vijf. We hebben in onze provincie 1500 vacatures voor lassers – zoiets kan je op enkele weken leren.’

‘Wie in zo’n programma zit, hoeft zijn uitkering dan ook niet te verliezen. Bovendien duikt de werkloosheidsuitkering in sommige situaties nu al onder het leefloon – het heeft dan weinig zin om die nog eens te verlagen. Voor mij is het op dat vlak dus niet zo erg dat de arbeidsdeal er niet komt. Voor de duidelijkheid: de rest van de hervorming was wel een goeie aanzet.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content