Geschiedenis Het buurmeisje van Auschwitz zag de rook van de crematoria niet: ‘Als er wolken zijn, zijn er wolken’
Geschiedenis Geschiedenis Holocaust-trauma: ‘De “mopjes” van Schild & Vrienden over de gaskamers raakten me diep’ Toen magistraat op rust Henri Heimans op tv zag hoe leden van Schild & Vrienden de spot dreven met de Holocaust, voelde hij een grote ontreddering. ‘Die reportage was een traumatrigger, begrijp ik nu.’ Een gesprek, samen met trauma-expert Myriam Van Gael, over overlevers van de Holocaust.
Boeken Boeken Na de collaboratie: de haat tegen zwarthemden en cafébazen Van spuug en slaag tot kaalscheren: de repressie na de Eerste en de Tweede Wereldoorlog was een uitbarsting van opgekropte woede. In het boek De afrekening stelt Antoon Vrints, hoofddocent geschiedenis aan de UGent, een ongebruikelijke vraag: wat dreef de daders van het geweld? Een voorpublicatie.
Geschiedenis Geschiedenis 100 jaar na zijn dood: Vladimir Lenin, een vat vol tegenstrijdigheden ‘We moeten toeslaan, genadeloos toeslaan, ook al verwerpen we geweld fundamenteel.’ Het is slechts een van de vele paradoxen in het discours van de communistische leider Vladimir Lenin, die een eeuw geleden ten grave werd gedragen.
Geschiedenis Geschiedenis Van de bijbelse Onan tot Mr. Kellogg: het eeuwenoude taboe rond masturbatie Vandaag wordt masturbatie gezien als iets doodnormaals. Maar in vroegere tijden beschouwde men zelfbevrediging als een doodzonde. Vaak had dat te maken met medische of religieuze misvattingen.
Opinie | Olivier Boehme Opinie | Olivier Boehme 'Europa gaat alleen vooruit als we uit onze monoculturen breken' 'Twijfel over de wenselijkheid en haalbaarheid van globalisering heeft weer de kop opgestoken, net als scepsis over de integratie van zelfs maar een deel van de globe: Europa. Toch is Europese integratie onze enige optie op een leefbare toekomst, maar om vooruit te komen moeten we een stapje terug in de tijd zetten', schrijft Olivier Boehme.
Opinie | Lia van Bekhoven Opinie | Lia van Bekhoven 'De Britse mijnstaking van 1984 was de laatste slag in een slopende, ouderwetse klassenstrijd' Lia van Bekhoven staat stil bij de grote mijnstaking van veertig jaar geleden, die het Verenigd Koninkrijk voorgoed veranderde.
Geschiedenis Geschiedenis Einstein, Gandhi of Churchill: hoe valse citaten niet alleen gênant maar ook vrouwonvriendelijk zijn Hebt u ooit al eens een quote van een van deze drie historische figuren gedeeld op sociale media? Dan bestaat de kans dat u woorden hebt verspreid die deze beroemdheden nooit in de mond hebben genomen. Dat mocht onlangs ook de Amerikaanse politicus Ron DeSantis ondervinden. Citaatexpert Gerald Krieghofer legt uit hoe u zichzelf tegen ‘valse citaten’ kunt beschermen.
Geschiedenis Geschiedenis Biograaf van 'antizioniste' Hannah Arendt: 'Ze was midden jaren 30 een regelrechte heldin' De Duitse filosofe Hannah Arendt werd altijd opnieuw als kroongetuige van de Israëlkritiek beschreven. 'Problematisch', zegt haar biograaf Thomas Meyer. Want Arendt had een complexe relatie met de Joodse staat, ze was tegelijk denker én activiste.
Geschiedenis Geschiedenis Walter Pauli reconstrueert de fatale breuk tussen koning Leopold III en minister Paul-Henri Spaak In het fascinerende theaterstuk Rexit! clashen koning Leopold III en minister Paul-Henri Spaak. Walter Pauli reconstrueert de beginjaren van die fatale breuk.
Geschiedenis Geschiedenis Britse historicus Richard Overy: ‘Hitler was geen meesterbrein’ Strompelde Adolf Hitler lukraak door de geschiedenis, en begon de Tweede Wereldoorlog eigenlijk in 1931? Een gesprek met de Britse historicus Richard Overy.
België België Nico Wouters: ‘Als historicus en pacifist vind ik dat België zich dringend moet bewapenen’ Onlangs onthulde historicus Nico Wouters dat tijdens de Tweede Wereldoorlog de Duitsers miljoenen betaalden aan de NMBS om joden te deporteren: ‘Het was een flagrant gevolg van een gebrek aan voorzienigheid. De NMBS had verzuimd de oorlog degelijk voor te bereiden.’
Opinie | Hans Geybels Opinie | Hans Geybels De revolutie in een kerststal Het is alweer Kerstmis. Dat is nu al tweeduizend jaar het geval en steeds verandert er wat. Elke traditie verandert, zij het langzaam. Ik ben verheugd over het feit dat steeds meer kerstmarkten van naam veranderen: winterfeest, winterweelde, winterland, wintertijd… Eindelijk vertegenwoordigen de namen de dingen waarvoor ze staan, want behalve de periode heeft het met Kerstmis allemaal niet veel meer te maken.
Boeken Boeken ’s Lands Glorie: 400 prenten die het zelfbeeld van de Belgen bepaalden Decennialang bepaalden de 400 prenten van ’s Lands Glorie het zelfbeeld van de Belgen over hun afkomst en hun voorbeeldige vaderlandse geschiedenis. De collectie is voor het eerst heruitgegeven.
België België Minister Gilkinet wil dat 'groep Wijzen' rol van NMBS bij deportaties onderzoekt Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Groen) heeft voorgesteld om een 'groep Wijzen' aan te stellen nadat er vrijdag in de Senaat een onderzoek werd voorgesteld over de rol van de NMBS bij deportaties tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die groep moet dan beslissen over mogelijke verdere acties.
Boeken Boeken Een enkel ticket naar Auschwitz: NMBS liet nazi-deportatietreinen tegen betaling rijden In de Senaat heeft historicus Nico Wouters het langverwachte rapport voorgesteld over de rol van de NMBS tijdens de Tweede Wereldoorlog. De nazi’s betaalden de NMBS om Joden, dwangarbeiders, verzetslui en politieke tegenstanders over het spoor te deporteren.
Opinie | Kamiel Vermeylen Opinie | Kamiel Vermeylen 'Het Belgische EU-voorzitterschap begint met een pijnlijke achterstand' Als stichtend lid van de Europese Unie staat België te boek als een uitgesproken pro-Europees land. Toch hollen we steeds meer achter de feiten aan.
Wetenschap Wetenschap Afscheid van Emmanuel Le Roy Ladurie: ‘Misschien ‘s werelds populairste historicus’ In Parijs overleed de 94-jarige Emmanuel Le Roy Ladurie. In 1996 noemde NRC Handelsblad hem ‘misschien ‘s werelds populairste historicus’. Van zijn bestseller over Montaillou werden er alleen in het Nederlands al 250.000 exemplaren verkocht.
Wetenschap Wetenschap Door het oog van de naald: de mens was bijna uitgestorven Uitsterven hoort bij het leven en creëert kansen voor nieuwigheden. Maar sommige soorten zijn ooit door een genetische flessenhals gekropen.
Boeken Boeken Maffia: waarom op Sicilië de familiebanden sterker waren dan elders in Europa De Amerikaanse auteur Louis Ferrante behoorde tot de Gambino-maffiaclan in New York en zat acht jaar in de gevangenis. Een voorpublicatie uit zijn nieuwe boek Borgata: de start van een imperium.
Geschiedenis Geschiedenis Na de collaboratie: waarom de Belgische staat 242 mensen ter dood bracht In De laatste 242 onderzoeken vier historici de feiten die ertoe hebben geleid dat tussen 1944 en 1950 in België 242 mensen werden terechtgesteld. Hun verhaal leert hoe complex het was om ordelijk afscheid te nemen van jaren van oorlog en barbarij.
Opinie | Eric Mehdi van der Ven Opinie | Eric Mehdi van der Ven '11 november herinnert ons eraan dat vrede en democratie niet vanzelfsprekend zijn' 'Oorlogsherdenking is geen eenvoudige daad van verering, maar een complexe en vaak politiek geladen herinnering aan de offers die zijn gebracht voor vrede en vrijheid', schrijft historicus Eric van der Ven naar aanleiding van 11 november, de dag waarop het einde van WOI wordt herdacht.
Opinie | Maartje van der Laak Opinie | Maartje van der Laak 'Waarom ‘heksen’ federaal eerherstel moeten krijgen' In Gent wordt deze week een herdenkingsplaat onthuld voor alle Gentse slachtoffers van heksenvervolging die tot nu nu toe gekend zijn. Historici Maartje van der Laak en Jonas Roelens pleiten voor een federaal eerherstel voor de slachtoffers. 'In onze streken verloopt het nemen van politieke verantwoordelijkheid opvallend stroef.'
Geschiedenis Geschiedenis Pionier David Kirke overleden: afscheid van de allereerste bungeejumper De pas overleden Brit David Kirke bedacht het bungeejumpen. Zijn elitaire kolderbrigade, de Dangerous Sports Club, bewees dat idioten ook mensen zijn.
Opinie | Olivier Boehme Opinie | Olivier Boehme '‘It’s the economy, stupid!’ Is dat zo?' 'Het streven naar welvaart als politiek en maatschappelijk project, zoals nog steeds vele westerlingen dat vandaag evident vinden, is doorheen tijd en ruimte helemaal niet de onbetwiste regel', schrijft historicus Olivier Boehme. Eerder dit jaar verscheen zijn boek 'Scepsis. Over wankelend vooruitgangsgeloof'.
Boeken Boeken Een onafhankelijk België: wie had daar eigenlijk om gevraagd? In 1830 scheurde België zich af van Nederland en werd het onafhankelijk. Niemand had er eigenlijk om gevraagd, niet in het noorden en niet in het zuiden. Toch gebeurde het.
Boeken Boeken 'De nazi’s hebben in Sobibor een bizarre efficiëntie aan de dag gelegd in het ombrengen van mensen' In Het donkerste donker beschrijft onderzoeksjournalist Rosanne Kropman de aangrijpende geschiedenis van Sobibor, een relatief onbekend vernietigingskamp in nazi-Duitsland. In anderhalf jaar tijd werden daar meer dan 170.000 joden vergast, tot een succesvolle gevangenenopstand in oktober 1943, nu 80 jaar geleden. Wij bieden u hier een fragment aan. 'Het zijn aantallen waar je je geen voorstelling meer bij kunt maken. Maar daar, op die open plek in dat desolate Poolse bos, met die zeef in mijn handen, worden de doden langzaam echt.'
Wereld Wereld In kaart: een korte geschiedenis van het Israëlisch-Arabische conflict Hoe zijn de grenzen van Israël in de loop der jaren veranderd? En waarom kwamen de Palestijnse autonome gebieden verspreid te liggen in twee aparte regio's? Een korte geschiedenis van het aanslepende conflict tussen Joden en Arabieren, aan de hand van kaarten.
Opinie | Philippe Destatte Opinie | Philippe Destatte ‘De geschiedenis laat zien dat terrorisme vele vormen kan aannemen' 'De geschiedenis ontkracht het idee dat wat er met onze generaties gebeurt uniek, nieuw of ongekend is', schrijft de Waalse historicus Philippe Destatte. Hij buigt zich in deze bijdrage over de moeilijkheid om tot een sluitende definitie van terrorisme te komen.
Onderwijs Onderwijs Waarom we Bart De Wever moeten bedanken voor de volle geschiedenisaula's Vlaanderen heeft meer aandacht dan ooit voor zijn eigen geschiedenis, en dat is de grote verdienste van de N-VA. Het land en de bevolking kunnen er maar wel bij varen.
Opinie | Bram De Ridder Opinie | Bram De Ridder 'Soepelere taalregels aan universiteit? Waarom net historici internationalisering vrezen' 'Elke voorzet richting meer internationalisering is dus, ironisch genoeg, tegelijk een voorzet richting meer ‘woke’ in de geschiedenisopleidingen' schrijft Bram De Ridder naar aanleiding van de discussie over de internationalisering van opleidingen aan de Vlaamse universiteiten.
Opinie | Dany Neudt Opinie | Dany Neudt 'Tegen 2030 moet elke Belg de naam kennen van minstens één verzetsheld' Vandaag wordt in het Fort van Breendonk het einde van de gruwel van de nazi-bezetting herdacht. Historicus Dany Neudt hield er deze toespraak, waarin hij uitlegt waarom we de publieke herinnering aan het verzet levend moeten houden. 'De verzetsverhalen zijn geen oude anekdotes uit een ver vervlogen tijd. Ze resoneren perfect met de tijden van vandaag.'
Geschiedenis Geschiedenis Conrad Detrez in Brazilië: seminarist, guerillastrijder en schrijver tegen wil en dank Een priester in spe die de kerk de rug toekeerde, een revolutionair die het socialisme afviel en een bekroonde auteur die ongelukkig werd van het schrijven: de eeuwig zoekende Conrad Detrez was het allemaal.
Opinie | Lia van Bekhoven Opinie | Lia van Bekhoven 'Gestolen werken uit het British Museum? Gênant, maar niet verrassend' Lia Van Bekhoven staat stil bij de problemen waar het British Museum de afgelopen maanden en jaren mee te maken kreeg.
Boeken Boeken ‘Ook Hitler was een romanticus’: dichters Jeroen Messely en Benno Barnard in gesprek In zijn verbluffende dichtbundel Nieuwe zwanenzangen filosofeert Jeroen Messely over de romantische obsessies van Hitler, de gevaren van naïeve natuurverheerlijking en de noodzaak van een intellectueel burgerdom.
Geschiedenis Geschiedenis Hoe de kleinzoon van Albert I iemand doodschoot (en ermee wegkwam) ‘De tarotkaarten zeggen dat jij koning wordt’, zei zijn moeder, de Belgische prinses Marie José. In plaats daarvan werd Vittorio Emanuele van Savoye een ongeleid projectiel.
Opinie | Han Van der Horst Opinie | Han Van der Horst 'Dietse dromen zijn ook een drug: dat maakt de Apollo van het Schoon Verdiep onzeker' 'Groot-Nederland is een mythe. Wat zou het een zegen zijn als Vlaanderen en Wallonië beseften dat de geschiedenis ze tot elkaar veroordeeld heeft', schrijft de Nederlandse historicus Han Van der Horst. Hij reageert op een recent interview waarin N-VA-voorzitter Bart De Wever zijn oproep herhaalt voor een Vlaams-Nederlands samengaan.
Opinie | Lia van Bekhoven Opinie | Lia van Bekhoven 'Holocaust op Britse bodem? Weinigen kennen de geschiedenis van van nazi-kampen op Alderney' 'In de landelijke obsessie met het oorlogsverleden wordt de Duitse bezetting van de Britse Kanaaleilanden gewoonlijk overgeslagen', schrijft Lia van Bekhoven vanuit Londen. Achter het parlement zal daar binnenkort een nieuw herdenkingsmonument gebouwd worden als aandenken aan de Holocaust.
Boeken Boeken Historicus Simon Schama: 'Vaccinatie is niet enkel een medisch gegeven' De Oekraïner Waldemar Haffkine redde rond 1900 miljoenen Indiërs van de cholera- en pestdood. Hij wist dat vaccinatie ook een sociaal gegeven is, zegt Simon Schama, en dat hebben wij tijdens de coronapandemie te weinig beseft.
Geschiedenis Geschiedenis In Flanders Fields: wie herdenkt de Duitse doden? Met For Evermore gaat het In Flanders Fields Museum dieper in op de oorlogsbegraafplaatsen na de Eerste Wereldoorlog, ook die voor Duitse doden.
Geschiedenis Geschiedenis Waar blijft de bloei van de moslimwereld? Waarom zien we in de meeste landen met een moslimmeerderheid een hoge mate van autoritarisme en een laag niveau van sociaal-economische ontwikkeling? Ahmet T.Kuru, hoogleraar politieke wetenschappen en directeur van het Centrum voor Islamitische en Arabische Studies aan San Diego State University (VS), vertelt in Islam. Bloeiperiode en hedendaagse crisis in de moslimwereld hoe hij is opgegroeid met die vraag.
Geschiedenis Geschiedenis Kunsthistorica Wendy Wauters: 'De Antwerpse heilige voorhuid was lange tijd absolute publiekstrekker' Vindt u het ook zo bizar dat de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal niet in de Vlaamse canon is opgenomen? Kunsthistorica Wendy Wauters doet het Antwerpse monument met een zinderende geschiedenis recht.
België België 63 jaar Congolese onafhankelijkheid: ‘Leraren moeten worden opgeleid om kolonisatie te kunnen doceren’ Nu de Congolees Paul Panda Farnana werd opgenomen in de Canon van Vlaanderen zal zijn naam bij het algemene publiek bekender in de oren klinken. Politicologe en Congo-specialiste Nadia Nsayi licht zijn rol in de Belgische geschiedenis toe: ‘Hij was de eerste Congolees die zich publiekelijk uitsprak tegen de kolonisatie’.
België België Activisten vragen gedenkteken voor slachtoffers Antwerpse ‘mensenzoo’ Aan het Antwerpse Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (KMSKA) staat vrijdag een herdenking gepland voor de zeven dodelijke Congolese slachtoffers van een ‘mensenzoo’ die tijdens de wereldtentoonstelling van 1894 georganiseerd werd. Actievoerders eisen een gedenkteken.
Geschiedenis Geschiedenis Historicus David Bear: 'De Ottomanen waren geen exotische bruten' De Ottomanen waren geen exotische bruten uit het Oosten, zegt historicus Marc David Baer, maar Europeanen die religieuze tolerantie hoog in het vaandel voerden.
Geschiedenis Geschiedenis Historica Katja Hoyer: 'De stichters van de DDR waren stalinistischer dan Stalin' Communistische leiders wisten zich geen blijf met de DDR. 'De stichters waren stalinistischer dan Stalin.'
