‘Vocht u voor IS?’ Heisa was verzekerd bij dit zoekertje van NTGent voor de casting van een nieuw toneelstuk over De aanbidding van het Lam Gods, het kroonjuweel van de Vlaamse Primitieven in de Gentse kathedraal. Voor de Zwitserse regisseur Milo Rau zijn Syriëgangers hedendaagse kruisvaarders, strijders voor het geloof, en kunnen ze daarom de Ridders van Christus uitbeelden. Ophef was er ook die ochtend van 11 april 1934, toen het dubbelpaneel naast de geharnaste Kruisridders spoorloos was verdwenen. Jong en oud staren naar wat er niet meer is. Na 84 jaar en zowat evenveel theorieën over de bergplaats zijn de Rechtvaardige Rechters nog altijd zoek. Lam Gods van Milo Rau komt, met of zonder jihadisten, eind september op de planken in het theater naast de kathedraal. In 2019 volgen Amsterdam en Stuttgart. (André Capiteyn. Beeld: Nationaal Archief, Collectie Spaarnestad Photo)
Patricia Verbiest vraagt de redactie:
Wanneer werd voor het eerst een gaskamer gebruikt?
Dat was naar alle waarschijnlijkheid in 1850, in het Engelse dorpje Mortlake aan de Thames nabij Richmond. Initiatiefnemer was Benjamin Ward Richardson, die later naam zou maken als één van de grondleggers van de anesthesie. Dierenliefhebber Richardson zocht naar een ‘diervriendelijke’ manier om honden en katten te laten inslapen. Na allerlei proeven te hebben genomen met diverse soorten gas bleek koolmonoxide het beste middel te zijn. Makkelijk en goedkoop te maken, veroorzaakte geen explosies en zorgde ervoor, dat het dier zou inslapen om pas daarna pijnloos en zonder bewustzijn te sterven. Richardsons uitvinding sloeg aan en rond de eeuwwisseling hadden bijna alle Britse asielen een dergelijke ruimte in gebruik.
De misvatting dat warmbloedige wezens in een gaskamer een vredig einde vonden, leidde ertoe dat op 8 februari 1924 in de Amerikaanse staat Nevada de eerste terechtstelling plaatsvond van een ter dood veroordeelde crimineel, de gangster Gee Jon. De executie werd voltrokken in de tot gaskamer omgebouwde kapsalon van de staatsgevangenis van Carson City en wel door middel van waterstofcyanide (blauwzuur). Tussen 1924 en 1939 zijn in de VS zo’n honderd gevangenen op deze wijze geëxecuteerd.
In Duitsland werd in december 1939 voor het eerst geëxperimenteerd met vergassing om ‘levensonwaardige levens’ in gestichten die leden aan schizofrenie, krankzinnigheid, epilepsie, seniliteit, encephalitis etc., kwijt te raken. Deze gedegenereerden zaten de nazi-ambities in de weg. Het experiment, dat geleid werd vanuit een gebouw aan de Berlijnse Tiergartenstrasse 4 (vandaar de codenaam Aktion T4) stond onder leiding van Hitlers lijfarts Karl Brandt en vond in het diepste geheim plaats in een leegstaande gevangenis in Brandenburg. Zo’n twintig gestichtsbewoners kregen te horen dat zij moesten gaan douchen. De deur ging op slot en de cilinders gevuld met koolmonoxide werden opengedraaid. Binnen enkele minuten was iedereen dood. Experiment geslaagd. Korte tijd later kregen de families van de slachtoffers een brief met de mededeling dat hun dierbaren waren overgeplaatst, daar ernstig ziek waren geworden en na hun overlijden volgens de politievoorschriften onmiddellijk waren verbrand.
In augustus 1941 zette Hitler het T4-programma (tijdelijk) stop vanwege toenemende druk van kerkelijke zijde. In totaal, zo becijferden de ambtenaren in Berlijn, waren in die twee jaar 70.273 gestichtspatiënten ‘in de douches gedesinfecteerd’.
Heeft u ook vragen?
Mail deze naar redactie@g-geschiedenis.eu
G/Geschiedenis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
