We weten te weinig over de veroorzakers van veel tropische ziekten.
De Vlaamse bio-ingenieur Manu De Rycker, die verbonden is aan de universiteit van het Britse Dundee, reflecteert met enkele collega’s in Nature over de uitdagingen in de strijd tegen tropische ziekten. Meestal hebben die ziekten een groot effect op hun slachtoffers, en daardoor ook op de economie van de getroffen landen. Maar omdat ze vooral arme mensen treffen, staan farmaceutische bedrijven niet te springen om dure behandelingen te ontwikkelen.
In 2015 veroorzaakten ziekten als gele koorts en malaria wereldwijd 4 miljoen doden. Over de veroorzakers – bacteriën, maar ook wormen en andere parasieten – is vaak te weinig bekend om zwakheden in hun biologie te kunnen identificeren, waar je dan geneesmiddelen tegen kunt ontwikkelen. En dan nog liefst middelen gebaseerd op gemakkelijk te maken moleculen, zodat ze betaalbaar blijven.
Sommige ziektemakers hebben al weerstand ontwikkeld tegen de bescheiden bestaande middelen. Andere kunnen een tijdlang in een slapende fase gaan, waardoor je ze meestal niet kunt vernietigen. Een probleem is ook dat een patiënt door meerdere ziekten tegelijk kan worden getroffen.
Toch is er vooruitgang mogelijk. Biomedicus Jean-Claude Dujardin van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen en zijn collega’s hebben een tijd geleden in Nature Ecology & Evolution gemeld dat de eencellige parasiet die de ziekte leishmaniasis veroorzaakt in één patiënt een sterke genetische variatie kan vertonen, net zoals kankercellen dat doen. Dat impliceert wel dat een behandeling niet gemakkelijk zal zijn.
