‘Bij een nieuw referendum zouden de Britten tenminste weten waarvoor ze stemmen’

© BelgaImage

In heel Europa zien we een terugkeer naar het nationalisme van de negentiende eeuw, zegt professor economie Paul De Grauwe (London School of Economics). ‘Maar dat is geen gevolg van de brexit.’

Het Britse pond is sterk in waarde gedaald sinds het brexitreferendum in 2016. Wat zouden de gevolgen geweest zijn als het Verenigd Koninkrijk de euro als munt had gehad? (Erik Elsermans, Hove)

Paul De Grauwe: Ik denk niet dat de munteenheid een rol gespeeld heeft, of dat de uitkomst er helemaal anders had uitgezien voor het Verenigd Koninkrijk. Daarover kun je natuurlijk alleen speculeren. Stel dat het VK tot de eurozone had behoord, dan hadden de financiële markten het land waarschijnlijk gedwongen om eerst uit de eurozone te stappen, alvorens de Europese Unie helemaal te verlaten.

Ik heb belang bij de brexit, want ik woon al twee jaar in het VK. Hoelang denkt u dat het zou duren voor het land gerecupereerd zou zijn van een harde brexit? (Frans Janssens, Boston (VK))

De Grauwe: Dat valt moeilijk in te schatten. De Britten zullen zeker een tweetal jaar belangrijke economische verliezen lijden. De economie zal zich wel herstellen, maar hoe snel dat gebeurt, is vooral afhankelijk van de handelsakkoorden die het VK zal moeten sluiten met de EU en de rest van de wereld. Zal het land toegang krijgen tot de Europese eenheidsmarkt, en onder welke voorwaarden? Daarover is nu nog heel veel onzekerheid.

'Bij een nieuw referendum zouden de Britten tenminste weten waarvoor ze stemmen'

Hoe zal het kapitaal van de Europese Investeringsbank na de brexit evolueren? En wat met de 13 procent aandelen die de Bank of England, de Britse centrale bank, heeft van de Europese Centrale Bank? (Zeger De Kinderen, Turnhout)

De Grauwe: Alles hangt af van het akkoord tussen het VK en de EU dat na de brexit gesloten wordt. Bij een harde brexit zal het VK niets willen betalen aan de EU. Dan worden die aandelen in het kapitaal van de Europese Investeringsbank waardeloos, maar de Britten zullen dan ook hun andere verplichtingen niet willen nakomen – ik denk bijvoorbeeld aan de pensioenen van Europese ambtenaren.

Als het VK een handelsakkoord wil sluiten met de EU, zal het land moeten inbinden. Hoe precies, dat valt vandaag niet te voorspellen. Voor de aandelen bij de Europese Centrale Bank ligt het anders: die hebben niet echt financiële implicaties, ze gelden eerder als een stemrecht, waardoor het VK over aspecten van het eurosysteem kon meebeslissen. Het VK zal die aandelen niet te gelde kunnen maken.

Heeft de brexit geleid tot een sterk opkomend extremisme in West-Europa? En kan er ook bij ons een periode van onzekerheid en welvaartsverlies uit volgen? (Christiaan Cuyckens, Hoogstraten)

De Grauwe: Dat extremisme, of liever nationalisme, zie je nu inderdaad in veel Europese landen, ook bij ons: de N-VA en Vlaams Belang stellen zich bijvoorbeeld heel eurosceptisch op. Het is een terugkeer naar het nationalisme van de negentiende eeuw, wat zeker tot onzekerheid en welvaartsverlies kan leiden. De brexit is een uiting van dat nationalisme. Maar ik geloof niet dat er een oorzakelijk verband is en dat de brexit tot meer nationalisme zal leiden. Integendeel: als reactie hebben de andere EU-lidstaten de rangen gesloten. En uit opiniepeilingen blijkt dat burgers vandaag meer vertrouwen hebben in de EU dan voor de brexit.

VRAAG VAN DE WEEK

Waarom zou het VK geen minireferendum kunnen houden voor de 18- en 19-jarige Britse jongeren, zodat zij alsnog de kans krijgen om voor of tegen de brexit te stemmen? (Jan Pelssers, Maasmechelen)

De Grauwe: Een tweede referendum voor iedereen zou me dan zinniger lijken. Als je een nieuw referendum organiseert, moet je het meteen goed doen. De 18- en 19-jarigen van vandaag, die in 2016 nog niet konden meestemmen, zouden dan ook hun stem kunnen laten horen. Bovendien zullen er in de oudere groep, die vaker dan de jongeren ‘ leave‘ stemde, al wat mensen overleden zijn.

Het probleem van het eerste referendum was ook dat de Britten, en dan vooral de ‘brexiteers’, niet goed konden inschatten wat de precieze gevolgen van hun beslissing zouden zijn. Nu die gevolgen duidelijker worden, zouden ze alvast geïnformeerder kunnen stemmen. Of ze dat ook zouden dóén, is een ander paar mouwen.

Het thema van volgende week vindt u vanaf woensdag 16 januari op Knack.be.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content