Als het Verenigd Koninkrijk op 29 maart zonder akkoord uit de Europese Unie crasht, moet de grote impact van zo’n ‘no deal’-brexit op de visserijsector zo veel mogelijk getemperd worden. Dat vindt de Europese Commissie, die woensdag twee noodmaatregelen aangekondigd heeft om de Vlaamse en andere Europese vissers te beschermen. Intussen gaat in Londen de discussie over de brexit verder.
Zonder terugtrekkingsakkoord dreigen de Europese vissers van de ene dag op de andere hun toegang tot de Britse wateren te verliezen. Hetzelfde geldt voor de Britse vissers. Na 29 maart verliezen zij mogelijk het recht om in EU-wateren te vissen. De Commissie stelt daarom voor het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij aan te spreken, waaruit kan worden geput om de impact van de plotse sluiting van de Britse wateren voor Europese vissersboten enigszins te compenseren.
Tegelijk stelt de Commissie voor de Britse vaartuigen alvast tot eind 2019 toegang te blijven verlenen tot de EU-wateren, weliswaar op voorwaarde dat de Europese boten dezelfde toegang krijgen tot Britse visserijzones. De twee voorgestelde maatregelen moeten wel nog goedgekeurd worden door het Europees Parlement en de lidstaten, maar dat zal wellicht slechts een formaliteit zijn.
Veel moeilijker is het effectief vermijden van zo’n ‘no deal’-brexit. Het Britse parlement verwierp vorige week het akkoord dat premier Theresa May met de EU gesloten had, maar een alternatief tekent zich nog steeds niet af. Integendeel: in het Lagerhuis leverde het wekelijkse vragenuurtje woensdag een bitse discussie op tussen May en Labour-oppositieleider Jeremy Corbyn.
Die laatste beschuldigde de premier ervan geen toegevingen te willen doen zodat de parlementsleden aan de vooravond van 29 maart voor de keuze zullen staan de deal van May alsnog goed te keuren, of de harde brexit te laten plaatsvinden. ‘De deuren van haar kantoor staan open, maar de geesten binnenin zijn helemaal gesloten’, hekelde Corbyn de in zijn ogen onverzettelijke opstelling van May.
Michel Barnier, de Europese brexit-onderhandelaar, waarschuwde de Britten woensdag dat ze een ‘no deal’ alleen kunnen vermijden als een parlementaire meerderheid zich achter een alternatief schaart. ‘Tegen een ‘no deal’ zijn, zal op zich niet verhinderen dat eind maart een ‘no deal’ plaatsvindt’, zei hij. Nog volgens Barnier kan er geen sprake van zijn te morrelen aan de basisprincipes van de in het ontwerpakkoord opgenomen vangnetoplossing (backstop) voor de Ierse grenskwestie.
Veel Britse politici willen dat die noodoplossing tijdelijk is, maar dat wijst Barnier van de hand. Terwijl de onenigheid aanhoudt, waarschuwt de anti-terrorismecoördinator van de Britse Metropolitan Police ervoor dat extreemrechts de opgebouwde spanningen wel eens zou kunnen uitbuiten. Neil Basu zei in de Guardian dat rechtse krachten in de samenleving een atmosfeer dreigen te creëren die een uitstekende voedingsbodem is voor terreur, net zoals islamistisch propaganda tot terrorisme kan leiden.
