Lucas Debargue zette als tiener zijn muziekopleiding vijf jaar stop en dook in 2015 als het ware uit het niets op voor de Tsjaikovski-wedstrijd in Moskou. Hij werd er vierde en publiekslieveling. Sindsdien gaat het hard voor deze 29-jarige Franse pianist, wereldwijd. Op 28 november speelt hij in Brussel.
U hebt het vaak over onzekerheid en het gevoel een eeuwige debutant te zijn. Dat is iets anders dan plankenkoorts.
Lucas Debargue: Onzekerheid is een bron van creativiteit en kracht. Het ergste wat een muzikant kan overkomen, is routine. Je moet altijd trachten dat stapje verder te zetten. Voor mij is het essentieel dat je nederig blijft tegenover de muziek. Die leeft immers veel langer dan de mens.
U hebt een heel bijzondere opleiding achter de rug. Uw lerares, Rena Sjeresjevskaja, heeft daar een cruciale rol in gespeeld.
Debargue: Ik heb lang zonder hulp gespeeld, en mijn vingers gingen ervandoor. Zij heeft me geholpen om een evenwicht te vinden tussen het domein van de creativiteit en dat van de rede. Vandaag zien we elkaar minder vaak, maar het blijft even intens. Uiterst belangrijk is dat er in die relatie nooit een dominante partij geweest is, zoals je dat al te vaak hebt.
Het is ironisch dat veel mensen zeggen dat ik een heel persoonlijke stijl heb. Dat is het laatste wat ik zoek.
Betekent die grotere afstand ook dat u vandaag meer van uzelf in uw interpretatie steekt?
Debargue: Muziek is voor mij geen methode om mezelf uit te drukken. Ik ben degene die de muziek overbrengt van de componist naar het publiek. Ik probeer dat zo zuiver mogelijk te doen, zonder dat mijn ego in de weg loopt. Hoe meer vooruitgang ik maak, hoe dichter ik bij de partituur kom te staan. Het is ironisch dat veel mensen zeggen dat ik een heel persoonlijke stijl heb. Dat is het laatste wat ik zoek. Ik tracht net heel transparant te zijn.
Maar uw muziek is wel sterk emotioneel geladen.
Debargue: Dat is wat anders. Je hebt mensen die van muziek houden, maar niet van emoties. Ze luisteren naar muziek alsof ze naar een schilderij kijken, heel afstandelijk. We hebben het meer dan ooit nodig om ons verbonden te voelen met reële dingen. Er is zo veel valsheid om ons heen, emotioneel en intellectueel. De emoties van de muziek zijn reëel en brengen ons samen, toch als ze authentiek wordt gebracht.
U speelt ook jazz, ragtime, en u componeert. Altijd tonale muziek.
Debargue: Voor mij is ’tonale muziek’ een pleonasme. Ik vind de atonale experimenten sinds het begin van de twintigste eeuw soms erg boeiend, maar ook heel eendimensionaal, monochroom. Atonale muziek is altijd contemplatief, terwijl bij tonale muziek een spanning wordt opgebouwd. Alle volksmuziek is tonaal, gebaseerd op natuurlijke harmonieën die zelfs dieren aanspreken. Ik vind het jammer dat we een eeuw in die atonale richting zijn opgesloten. Het publiek is vaak niet mee, musici kunnen de werken vaak niet vanbuiten spelen. Maar gelukkig is er een nieuwe lichting componisten op zoek naar een nieuwe, creatieve stem.
Lucas Debargue, Chopin, Beethoven en Bach, 28 november in Flagey.
