‘De Fransen geloven niet langer dat Macron een ander soort president is dan zijn voorgangers’, zegt politicoloog Frédéric Dabivan het peilingbureau Ifop.
10 juli 2018
In Frankrijk duikt een video op waarin Alexandre Benalla, de gewezen veiligheidsverantwoordelijke van president Emmanuel Macron, inmept op een 1 meibetoger. Macrons populariteit krijgt een flinke knauw.
Sinds de affaire-Benalla is de kloof tussen de president en de Fransen alleen maar groter geworden. Wat zijn de belangrijkste oorzaken?
Frédéric Dabi: Ten eerste blijven de resultaten uit. De Fransen vinden dat de hervormingen van Macron hun dagelijkse bestaan op geen enkele manier verbeteren. Daar komt nog een gevoel van onrechtvaardigheid bij. De Fransen ervaren de maatregelen niet als billijk. Denk aan de verlaging van de vermogensbelasting: het gevoel heerst dat de gevraagde inspanningen niet eerlijk zijn verdeeld. Ten slotte vinden veel gewone Fransen dat hun politieke machthebbers van de realiteit losgezongen zijn. Volgens een enquête die we begin december uitvoerden voor Paris Match vindt nog maar elf procent van de bevolking dat Emmanuel Macron zich bezighoudt met de dagelijkse zorgen van de Fransen.
De gele hesjes is geen revolte van armen, maar van mensen die sociale degradatie vrezen.
En dan staan ‘uit het niets’ de gele hesjes op, een diffuse protestbeweging zonder leider of programma, begonnen uit verzet tegen de te hoge brandstofprijzen.
Dabi: De gele hesjes zijn op zich niet zo talrijk, maar de woede over het koopkrachtverlies is heel herkenbaar en krijgt de steun van een grote meerderheid van de Fransen. Voor Macron is het extreem lastig: hij staat tegenover een fantoombeweging. Met wie moet hij gaan onderhandelen? Het enige wat Macron en zijn regering kunnen doen, is terugkrabbelen en nieuwe maatregelen aankondigen. De vraag is of dat zal volstaan, want er duiken steeds nieuwe eisen op. Als het nog een paar keer tot rellen komt, zal een stille meerderheid, gehecht aan orde en veiligheid, misschien willen dat de gele hesjes ermee ophouden. Maar op dit moment is dat nog niet het geval. De Fransen maken een onderscheid tussen het geweld en de ontsporingen aan de ene kant, en de in hun ogen legitieme eisen van de gele hesjes aan de andere kant.
Klopt het dat de gelehesjesbeweging een opstand van de middenklasse is?
Dabi: De gele hesjes zijn in elk geval niet alleen arbeiders. Er zitten veel mensen bij uit de middenklasse, en ook kleine ondernemers en ambachtsmensen, die allemaal bang zijn voor statusverlies en sociale demotie. Hun wereldbeeld wordt gekenmerkt door toekomstpessimisme en de angst dat hun kinderen slechter af zullen zijn dan zij. Het is dus zeker geen revolte van arme mensen, maar een revolte van mensen die sociale degradatie vrezen.
Wat zijn de gevolgen van het protest voor de hervormingsagenda waarmee Macron is verkozen?
Dabi: Als hij zijn presidentschap wil redden, kan Macron niet anders dan doorgaan met het land te hervormen, maar hij zal de Fransen het gevoel moeten geven dat iedereen er beter van wordt, niet alleen de geprivilegieerde klassen. Het grote probleem van de president is dat in Frankrijk een dictatuur van de urgentie heerst. De Fransen zijn notoir ongeduldig en Macron heeft al veel meer tijd gekregen dan zijn voorgangers Nicolas Sarkozy en François Hollande.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
